نگاهی نو به حقیقت معنای تفقه در دین و حکم آن

واضع دین، خداست و اوست که دین واحد الی یوم القیامه را از طریق وحی به رسولانش و سپس به خلق ابلاغ کرده است. این دین واحد نزد انبیای الهی به ودیعه گذاشته شده و آنان مکلف به ابلاغ آن به اهل زمان خویش بوده اند، تا اینکه وجه اتم و اکمل این دین واحد در زمان حضرت ختمی مرتبت(ص) به منصه ظهور می‌رسد. تدقق در آیات قرآن کریم افاده این مطلب را می‌کند که دین واحد نزد خداوند همان اسلام است، و حقیقت اسلام، ولایت حضرت امیرالمومنین(ع) است. فقه مساوق فهم عمیق در دین؛ و تفقه، نوعی تفهم و تعقل در ولایت و تحصیل معرفت امام هر زمان است. لذا مستفاد از نصوص و مثبتات ادله‌، مقصود از تفقه در دین در آیه شریفه لیتفقهوا فی الدین، تعمق در ولایت و معرفت امام در هر عصر است که در این عصر وجود نازنین حضرت بقیه الله(عج) می‌باشد. براین اساس، حکم تفقه در دین، واجب نفسی، عینی و مولوی است. یعنی نفس تفقه در دین یا نیل به معرفت امام هر زمان، مطلوب مولی و بر ذمه همه مکلفین بقدر تعقل ایشان است و ترک این واجب مولوی ملازم با عقاب و عدم پذیرش سایر اعمال است. این پژوهش با رویکردی تحلیلی و با نگاهی نو به بررسی حقیقت تفقه در دین و حکم آن می‌پردازد.

A New Look at the Truth of the Meaning of Tafaqqoh in Religion and its Ruling

God is the one who is the origin of the religion, and He is the one who has communicated the one religion, first, to His messengers and then to people through the revelation till the Day of Resurrection. This single religion was passed on to the divine prophets, and they were responsible to communicate it to their own people until the perfect and complete version of it was revealed during the time of Prophet Mohammad (p.b.u.h.). A careful reflection upon the verses of the holy Quran reveals that Islam is the only religion approved by God, and the truth of Islam is Hazrate Amir alMo rsquo;menin rsquo;s (a.s.) welayat. Fiqhe mosaveq (concurrent) refers to a deep understanding of religion, and tafaqqoh (gaining sound knowledge) denotes a form of understanding of and reasoning about welayat and acquisition of true knowledge of the Imam of every age. Therefore, it is revealed from the Quran and other religious texts that lsquo;tafaqqoh in religion rsquo; in the 122nd verse of Surah alTobah refers to reflection upon welayat and acquisition of a sound knowledge of the Imam in every age and of Imam Mahdi (aj.) at present. Accordingly, the ruling of tafaqqoh in religion is wajibe nafsi, wajibe eini and wajibe molavi (an act that God has made it obligatory due to its common good). That is, the essence of tafaqqoh in religion or attainment of the knowledge of the Imam of every age is desirable to the mowla (God), and it is obligatory for all the religiously accountable people, and the abandonment of this wajibe molavi will result in punishment and the rejection of other acts. This study has been conducted using the analytical approach and with a new look at the truth of tafaqqoh in religion and its ruling.