تاب‌آوری نظام سلامت ایران در برابر تغییر اقلیم: چالش‌ها و راهکارها

مقدمه: تغییر اقلیم، دگرگونی آب‌وهوایی طولانی ناشی از فعالیت‌های انسانی است که ترکیب جو جهانی را تغییر می‌دهد. کشور ایران در برابر تغییر اقلیم بسیار آسیب‌پذیر است. تغییرات اقلیمی یکی از بزرگ‌ترین تهدیدهای سلامت است. نظام سلامت ایران باید پاسخگوی نیازهای سلامتی ناشی از تغییر اقلیم مردم باشد. هدف از این مطالعه شناسایی چالش‌ها و راهکارهای تقویت تاب‌آوری نظام سلامت ایران در برابر اثرات تغییر اقلیم بود.روش ها: این مطالعه کیفی با روش پدیدارشناسی تفسیری و با استفاده از مصاحبه نیمه‌ساختاریافته با 32 نفر از سیاستگذاران، مدیران، کارشناسان و پژوهشگران وزارت بهداشت، وزارت جهاد کشاورزی، وزارت راه و شهرسازی، معاونت حقوقی ریاست جمهوری، سازمان حفاظت محیط‌ زیست، سازمان هواشناسی کشور، سازمان انرژی اتمی، سازمان برنامه و بودجه، دانشگاه‌ها، انجمن‌ها، پژوهشگاه‌ها و پژوهشکده‌ها در سال 1401 انجام شد. شرکت‌کنندگان به روش نمونه‌گیری هدفمند و گلوله‌برفی با حداکثر تنوع انتخاب شدند. از روش تحلیل چارچوبی برای تحلیل داده‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها استفاده شد.یافته ها: تعداد 84 چالش در زمینه تقویت تاب‌‌آوری نظام سلامت ایران در برابر تغییرات اقلیمی شناسایی شد که به دو دسته عوامل داخل نظام سلامت (شامل حیطه‌های حاکمیت و رهبری، تامین مالی، نیروی انسانی، تسهیلات، تجهیزات و داروها، سیستم‌ اطلاعات سلامت و ارائه خدمات سلامت) و عوامل خارج نظام سلامت (شامل حیطه‌های سیاسی و قانونی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، فناوری و محیط زیست) طبقه‌بندی شدند. همچنین، 91 راهکار برای رفع این چالش‌ها به منظور تقویت تاب‌‌آوری نظام سلامت کشور ارائه شد.نتیجه‌گیری: نظام سلامت ایران با چالش‌های متعددی در زمینه تاب‌آوری نسبت به اثرات تغییرات اقلیمی مواجه است. اصلاحاتی در سطوح کلان، متوسط و خرد در داخل و خارج نظام سلامت به‌صورت سیستمی باید انجام شود تا منجر به افزایش سازگاری و تاب‌آوری مراکز بهداشتی و درمانی کشور شود.

iran's climate resilient health system: challenges and solutions

introduction: climate change is a long-term climate variations caused by human activities that alters the composition of the global atmosphere. climate change is one of the biggest threats to health. iran’s health system should respond to climate change-related health threats. the purpose of this study was to identify the challenges and solutions to build a climate resilient health system for iran.methods: this qualitative study was conducted using interpretive phenomenology method and semi-structured interviews with 32 policy makers, managers, experts and researchers from the ministry of health, ministry of agriculture, ministry of roads and city planning, environmental protection organization, national meteorological organization, atomic energy organization, universities, associations, and research institutes. participants were selected through purposeful and snowball sampling methods. framework analysis method was used to analyze the data.results: eighty four challenges to the resilience of iran’s health system against climate change were identified, which were grouped into two categories of factors inside the health system, (i.e., governance and leadership; financing; health workforce; facilities, equipment and medicines; health information system; and health services delivery) and factors outside the health system (i.e., political, economic, social, technological, environmental and legal factors). overall, 91 solutions were identified to solve these challenges and to strengthen iran’s climate resilient health system.conclusion: iran’s health system is facing several barriers to be climate resilient. actions at the macro, meso and micro levels, inside and outside the health system should be carried out to increase the adaptability and resilience of the iranian health care facilities.