تحلیل عاملی اکتشافی پرسشنامه فاکتورهای اجتماعی -اقتصادی موثر بر تصادفات رانندگی

مقدمه: امروزه تصادفات یکی از مشکلات قابل توجه بهداشت عمومی در جهان به ویژه در ایران است. هدف از انجام این مطالعه تحلیل عاملی اکتشافی (efa) پرسشنامه فاکتورهای اجتماعی-اقتصادی موثر بر تصادفات رانندگان مصدوم استان آذربایجان غربی بود.روش ها: مطالعه حاضر یک مطالعه توصیفی-تحلیلی از نوع مقطعی بوده و جامعه آماری آن شامل 310 نفر از رانندگانی بود که در سال 1399 دچار حادثه ترافیکی شده و به دنبال آن بستری شده بودند. این پژوهش که به صورت تمام شماری انجام گرفت، مراحل شش گانه تحلیل عاملی اکتشافی (شناسایی متغیرها، شاخص های تبیین کننده موضوع، کنترل تناسب داده ها، تعیین روش و تعداد عواملی که باید استخراج کرد، انتخاب روش دوران عوامل، تفسیر و نام گذاری عوامل و محاسبه امتیازات عاملی) و تصمیمات تحلیلی را مطرح و توصیه هایی را برای دستیابی به نتایج مطلوب، ارائه می کند. داده ها با استفاده از نرم افزار spss25 تحلیل شد.یافته ها: با توجه به آزمون هایkmo و بارتلت به ترتیب همبستگی و کفایت حجم نمونه نشان داد که شاخص ها توانایی عامل شدن را دارند. با استفاده از روش تحلیل حداکثر درست نمایی و روش چرخش عامل ها دو عامل با مقدار ویژه بیشتر از یک یافت شد که نمودار سنگریزه هم آن دو عامل را تایید کرد. نتایج تحقیق در مجموع 64/24 درصد از واریانس تمامی متغیرها را تبیین می‌کند. از چرخش عاملی واریماکس نیز برای شناسایی گویه ها استفاده شد. این عامل ها عوامل مستقیم و غیرمستقیم بودند، که بر وقوع تصادفات تاثیر داشتند. علاوه براین، ضریب آلفای کرونباخ (0/84= آلفا)  نشان دهنده اعتبار و صحت نتایج فوق بود.نتیجه‌گیری: نتایج نشان دهنده اعتبار سازه های این پرسشنامه بوده و می توان آن را در پژوهش های مربوط به حیطه ترافیک، ارتقای شغلی و افزایش درآمد، ارتقای ایمنی خودرو، آموزش و بهداشت عمومی به‌کار برد.

exploratory factor analysis of the questionnaire on socio-economic factors affecting traffic accidents

introduction: nowadays, accidents are one of the significant public health problems in the world, especially in iran. the purpose of this study was to perform an exploratory factor analysis of the questionnaire on socio-economic factors affecting the accidents of injured drivers in west azerbaijan province, iran.methods: in this cross-sectional, descriptive-analytical study, 310 drivers who had a traffic accident and were hospitalized in 2020 were recruited. this research consisted of six stages (identification of variables, determining the explanatory indicators, controlling the data fitness, determination of the method and number of factors to be extracted, selection of the method for factor generation, interpretation and naming of factors) and provides recommendations to achieve desired results. the data were analyzed using spss v.25 software.results: according to the kmo and bartlett tests, respectively, the correlation and the adequacy of the sample size showed that the indicators could be a factor. by using the method of maximum likelihood analysis and factor rotation method, two factors with eigenvalues greater than one were extracted, and the scree plot confirmed those two factors. these two factors explained a total of 64.24 of the variance of all variables. varimax factor rotation was also used to identify items. these factors were direct and indirect factors that affected the occurrence of accidents. in addition, cronbach’s alpha coefficient (α = 0.84) showed the reliability of the above results.conclusion: the results showed the validity of the constructs of this questionnaire, and this tool be used in research related to traffic, job promotion, income increase, car safety, education, and public health.