سالمندی و مخارج نظام سلامت در ایران: بررسی و پیشبینی

مقدمه: سالمندی، پدیده‌ای کمابیش جدید، چند بعدی و اجتناب‌ناپذیر برای جوامع انسانی در حال و آینده است و کشور ایران نیز از این قاعده مستثنا نیست. در این مطالعه، رابطۀ مخارج نظام سلامت ایران و نرخ سالمندی را بررسی و میزان این دو متغیر را تا سال 1405 پیش‌بینی شده است.روش ها: این مطالعه کاربردی بوده و از روش اسنادکاوی برای جمع‌آوری داده‌ها و روش کمّی برای تحلیل داده‌ها استفاده کرده است. برای برآورد مدل و رابطه میان نرخ سالمندی و مخارج نظام سلامت از روش خودرگرسیون با وقفه‌های توزیعی، و برای پیش‌بینی از روش arima استفاده شد. داده‌های استفاده‌شده برای برآورد مدل از سال 1375 تا سال 1400 بوده و پیش‌بینی متغیرهای نرخ سالمندی و مخارج نظام سلامت از سال 1401 تا سال 1405 صورت گرفته است. نرم‌افزار به‌کارگرفته‌شده در این مطالعه eviewsنسخه 10 بود. داده‌های این مقاله از مرکز آمار ایران و صندوق جمعیت سازمان ملل متحد استخراج شده‌اند.یافته ها: بر اساس قیمت‌های ثابت سال 1390، به ازای هر درصد افزایش در نرخ سالمندی، مخارج نظام سلامت به میزان 710 میلیارد تومان افزایش خواهد داشت. با توجه به پیش‌بینی‌های صورت‌گرفته، نرخ سالمندی تا سال 1405 به میزان 1/06 درصد رشد خواهد داشت و افزایش مخارج ناشی از سالمندی حدود 753 میلیارد تومان براساس قیمت‌های ثابت سال 1390 خواهد بود. به ازای هر سالمند، یک میلیون و 414 هزار تومان براساس قیمت‌های ثابت سال 1390 به مخارج نظام سلامت افزوده خواهد شد.نتیجه‌گیری: نتایج حاصل از افزایش مخارج نظام سلامت ناشی از سالمندی، یک نتیجه قابل پیش‌بینی بود. ضرایب به‌دست‌آمده با فرض ثبات سایر شرایط بود و تغییرات فناوری، سبک زندگی و تغییر شرایط کلی اجتماعی و اقتصادی می‌تواند تغییرات زیادی در این اعداد ایجاد کند. به نظر می رسد موثرترین راهکار برای کاهش اثرات سالمندی، ایجاد اشتغال با سطوح درآمدی مناسب است تا بتوان با افزایش نسبت جوانی جمعیت و تامین صندوق‌های بازنشستگی، نسبت وابستگی در کشور را نیز کاهش داد.

aging and iranian health system expenditure: evaluating and prediction

introduction: aging is an emerging, multifaceted, and inevitable global phenomenon, and iran is no exception. this study investigates the relationship between the iranian health system’s expenditure and the aging rate, and forecasts these variables up to 2026.methods: this applied study utilized document mining for data collection and quantitative methods for data analysis. the auto-regressive distributed lags (ardl) model was employed to model health expenditure, while the an autoregressive integrated moving average (arima) model was used for forecasting. the study spanned from 1996 to 2021, projecting aging rates and health system expenditure for 2022-2026. estimations were conducted using eviews 10, with data sourced from the iranian statistics center and the united nations population fund.results: the study found that, based on 2011’s constant prices, a one percent increase in the aging rate corresponds to a 710 billion tomans rise in health system expenditures. projections suggest that by 2026, the aging rate will have increased by 1.06, resulting in a 753 billion tomans increase in real expenditures, again referenced to 2011’s constant prices. the cost attributed to each elderly individual will amount to approximately 1,414 thousand tomans, based on 2011’s fixed prices.conclusion: the findings indicate an expected rise in health system expenditures due to aging. the obtained coefficients are based on ceteris paribus; however, factors such as technological advancements, lifestyle shifts, and overall socio-economic changes could significantly alter these figures. the authors suggest that fostering high employment rates with adequate incomes could mitigate the impact of aging by lowering the dependency ratio, thereby enhancing the population’s youth ratio and ensuring the solvency of pension funds.