تحلیل تطبیقی عدالت در سلامت در برنامه‌های توسعۀ ایران

مقدمه: عدالت سلامت مفهومی پیچیده و چندبُعدی است که به توزیع عادلانۀ منابع و فرصتهای سلامت اشاره می کند. در کشورهای درحال توسعه، که منابع محدود هستند، تضمین عدالت در سلامت، چالش بزرگی محسوب می شود. این مطالعه با هدف بررسی میزان توجه به عدالت سلامت در برنامه های توسعۀ ایران انجام شده است. روش ها: متن کامل برنامه های توسعۀ اول تا ششم ایران با استفاده از رویکرد تحلیل محتوای هدایت شده به صورت کیفی تحلیل شد. ابعاد عدالت سلامت (در دسترس بودن، بسندگی، دسترسی، تناسب و مقرون به صرفه بودن) مشخص و فراوانی هریک از ابعاد با استفاده از جدول متقاطع در نرم افزار spss محاسبه گردید. اعتبار مطالعه ازطریق نظرات متخصصان و توافق بین ارزیابان با استفاده از ضریب کاپا کوهِن ارزیابی شد. یافته ها: درصدهای به دست آمده از ابعاد گوناگون عدالت در سلامت در برنامه های توسعه شامل دسترسی 17/7درصد، کفایت 12/4 درصد ، تناسب 7/7 درصد، مقرون به صرفه بودن 4/3درصد، و در دسترس بودن 1/9 درصد بود. نتیجه گیری: با توجه به پیچیدگی و چندبعدی بودن مفهوم عدالت در سلامت، فقط توسعۀ متوازن این ابعاد می تواند به تحقق عدالت در این حوزه منتج گردد. این موضوع باید در برنامه های توسعه با دقت بیشتری مورد توجه قرارگیرد و اهداف این برنامه ها با توجه به این ضرورت تدوین و به اجرا درآید.

a comparative analysis of health equity in iran's development plans

introduction: health equity is a complex and multidimensional concept that refers to the fair distribution of health resources and opportunities. in developing countries, where resources are limited, ensuring health equity is a major challenge. this study aimed to evaluate the level of attention given to health equity in the development plans of iran. methods: the full text of iran's first to sixth development plans was qualitatively analyzed using a directed content analysis approach. the dimensions of health equity (availability, accessibility, adequacy, affordability, and appropriateness) were identified, and the frequency of each dimension was calculated using a cross-tabulation in spss software. the validity of the study was ensured through expert opinions and the agreement between evaluators using cohen's kappa coefficient. results: the results showed that the most attention was given to the dimension of accessibility (17.7%), followed by adequacy (12.4%), appropriateness (7.7%), affordability (4.3%), and availability (1.9 %). conclusion: given the intricate and multifaceted nature of health equity, achieving equity in this domain necessitates a comprehensive and wellrounded approach. it is imperative to delve deeper into this matter within the framework of development programs, with program objectives and implementations aligned accordingly.