ارزیابی عملکرد نظام مراقبت‌های اولیه شهرستان‌ها در ایران؛ مطالعه موردی

مقدمه: مدیران جهت برنامه‌ریزی، سازماندهی و بهبود عملکرد سازمان خود، نیازمند اندازه‌گیری و ارزیابی عملکرد زیرمجموعه‌های خود هستند. در این مطالعه عملکرد و کارایی نظام مراقبت‌های اولیه سلامت شهرستان‌ها در دانشگاه علوم پزشکی کرمان، ایران با استفاده از مدل تحلیل پوششی داده‌ها مورد ارزیابی قرار گرفت. روش‌ها: در این مطالعه کارایی 9 شهرستان وابسته به دانشگاه علوم پزشکی کرمان در سال 1399 مورد تحلیل قرار گرفت. جهت ارزیابی عملکرد نظام مراقبت اولیه شهرستان‌ها از روش ناپارامتریک تحلیل پوششی داده‌ها استفاده شد. از متغیرهای نیروی انسانی، تسهیلات فیزیکی و وسایل نقلیه به عنوان نهاده‌ها و تعداد افراد گیرنده خدمت و تعداد خدمات به عنوان ستانده‌ها برای سنجش کارایی استفاده شد. جمع‌آوری داده‌ها به طور میدانی و با استفاده از چک لیست انجام شد. با استفاده از نرم‌افزار deap 2.1 داده‌ها آنالیز و عملکرد و کارایی با رویکرد حداکثرسازی ستانده‌ها و با فرض بازدهی متغیر نسبت به مقیاس به صورت برنامه‌ریزی خطی در 9 سناریو محاسبه شد. یافته‌ها: متوسط کارایی فنی شهرستان‌های مورد مطالعه با فرض بازدهی متغیر نسبت به مقیاس (bcc)، 0.68 بود، که نشان دهنده‌ی وجود حداقل 32 درصد ظرفیت افزایش کارایی در نظام مراقبت‌های اولیه دانشگاه علوم پزشکی کرمان بدون هیچ‌گونه افزایش در نهاده‌ها می‌باشد. بر اساس مقادیر میانگین شهرستان کرمان کارا و 8  شهرستان دیگر (89%) ناکارا بودند. شهرستان‌های شهربابک، بافت و ارزوئیه کمترین میزان کارایی را داشتند. نتیجه‌گیری: نتایج بیانگر وجود ناکارآمدی در اکثر نظام‌های مراقبت اولیه مورد مطالعه بود، که نشان دهنده‌ی آن است مدیران مراقبت‌های اولیه می‌توانند با مدیریت صحیح منابع موجود خدمات بهداشتی بیشتری به جامعه ارایه نمایند. شهرستان‌های ناکارا می‌توانند به مقایسه‌ی خود با شهرستان‌های موفق و مرجع پرداخته و نسبت به رفع نقایص و بهبود عملکرد خود بپردازند.

performance evaluation of the districts' primary health care system in iran; a case study

introduction:managers need to evaluate the performance of their subordinates in order to plan, organize, and improve the performance of their organizations. in this study, the performance and efficiency of the district's primary health care (phc) system in the southeast of iran were evaluated using the data envelopment analysis (dea) model.methods: in this study, the efficiency of 9 cities affiliated to kerman university of medical sciences was analyzed in 2019. the quantitative non-parametric dea was used to evaluate the performance of the phc system in the districts. human forces, physical facilities, and vehicles were the variables used as the inputs, and the number of services and service recipients was considered as the outputs to measure efficiency. data collection was done in the field using a checklist. the data were analyzed using the deap 2.1 software, efficiency was calculated with the output maximization approach and the assumption of variable returns to scale. it was carried out as linear programming with nine scenarios for nine districts in 2018.results: the mean efficiency of the studied districts with the assumption of variable returns to scale was 0.68, indicating at least 32% capacity to increase efficiency in the studied phc systems without any increase in production factors. according to the mean values, kerman was efficient while the other 8 districts were inefficient. the most inefficient phc systems were those of shahr-e babak, baft, and orzooieh.conclusion: inefficiency in most phc systems of the studied districts, indicating that phc managers can provide more health services to the community through proper management of available resources. inefficient districts can compare themselves with successful and reference districts to eliminate their shortcomings and improve their performance.