چالش‌ها و راهکارهایی برای اتخاذ حکمرانی فناوری اطلاعات در دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی: مطالعه موردی

مقدمه: «حکمرانی فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا)» از اواخر دهۀ 90 میلادی در کشورهای توسعه‌یافته مطرح و جایگزین مدیریت فاوا شد. این رویکرد به دانشگاه‌ها این امکان را می‌داد که علاوه بر تفکیک مسئولیت‌های فاوا میان واحدها و سطوح مختلف، با توزیع حقوق تصمیم‌گیری بین ذینفعان، مکانیزم‌هایی را برای پایش تصمیمات فاوا در ارتباط تنگاتنگ با چشم‌انداز، ماموریت و اهداف دانشگاه توسعه دهند. این مطالعه باهدف بررسی چالش‌های مدیریت فاوا و تبیین ضرورت اتخاذ حکمرانی فاوا در دانشگاه‌ موردمطالعه انجام‌شده است. روش ها: پژوهش حاضر از نوع کاربردی بود که با روش کیفی-توصیفی به‌صورت مطالعه موردی (آبان تا دی‌ماه 1400) در یکی از دانشگاه‌های علوم پزشکی استان تهران طی مراحل آماده‌سازی، شناسایی، تحلیل و تجویز به اجرا درآمد. برای گردآوری داده‌ها از روش مصاحبۀ نیمه‌ساختارمند مبتنی بر نمونه‌گیری غیر تصادفی هدفمند قضاوتی و بحث گروهی متمرکز و برای تحلیل داده‌ها از تحلیل محتوای کیفی در نرم‌افزارatlas-ti استفاده شد. یافته ها: از نظر ساختاری، شورای فاوا تنها مرجع سیاست‌گذاری کلان است که کارآمدی لازم در تعیین جهت‌گیری‌های کلی، استانداردها و مسیر حرکت دانشگاه را ندارد. شورای فاوا به لحاظ فرایندی فاقد ماموریت و افق برنامه‌ای بوده و در ایجاد یکپارچگی میان تصمیمات دانشگاه و تصمیمات فاوا و نیز پایش تصمیمات این حوزه در ارتباط با اهداف و ماموریت‌های دانشگاه عملکرد موفقی نداشته است. در بُعد تعاملی نیز، نتوانسته با ایجاد زبان مشترک میان فاوا و صاحبان فرایندهای اصلی، در اجرای سیاست‌های فاوا وحدت رویه ایجاد کند.نتیجه‌گیری: دانشگاه موردمطالعه برای برون‌رفت از وضعیت فعلی، نیازمند تغییرات جدی در ساختار فاوا و رویکرد کاربران دانشگاه به فاوا است. لازمۀ این تغییرات، اتخاذ مدل حکمرانی فاوای بومی و متناسب‌سازی شده با مشکلات و نیازهای حال و آیندۀ دانشگاه، به سمت یکپارچگی کامل است.

challenges and policy recommendations for it governance in the university of medical sciences: a case study

introduction: “information and communication technology (ict) governance” was introduced in developed countries in the late 1990s and replaced ict management. in addition to the separation of the ict responsibilities between different units/levels, ict governance allowed universities to develop mechanisms for monitoring ict decisions in line with the university’s vision, mission, and strategic goals through the distribution of the decision-making rights to various stakeholders. this study aimed to investigate the ict management challenges in the university under study and explore the need for ict governance.methods: this is a qualitative-descriptive case study conducted in the three stages of preparation, identification, and analysis and prescription in one of the universities of medical sciences in tehran (from november to december 2021).  semi-structured interviews based on judgmental purposeful sampling and fgds were used for data collection, and qualitative content analysis in atlas-ti software was used for data analysis.results: structurally, the only macro-policymaking body in the ict field is the ict council, which is inefficient in providing general direction and standards. in terms of processes, it lacks a mission and a long-term plan, and it has failed to integrate the university and ict decisions, as well as steering decisions toward the university’s goals. in terms of relational mechanisms, it hasn’t been able to create a unified procedure in the implementation of ict policies by creating a common language between ict and the owners of the main processes in the university.conclusion: to get out of the current situation, the university needs serious changes in the ict structure and the university users’ approach to ict. these changes require the adoption of an indigenous ict governance model tailored to the current and future problems and needs of the university toward full integration.