اثر بلندمدت تحریم‌ بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران بر سلامت: رویکرد خود رگرسیونی با وقفه های توزیعی

مقدمه: بانک مرکزی ایران در سال 1391 با تحریم روبرو شد. تحریم بانک مرکزی، شامل خریدوفروش ملزومات و تجهیزات درمانی نمی شود. این مقاله از جنبه تجربی، تاثیرگذار بودن تحریم بانک مرکزی را در بلندمدت بر سلامت افراد در ایران بررسی کرده است.روش ها: : مطالعه حاضر از نوع کاربردی با روش توصیفیتحلیلی به صورت طولی با استفاده از مدل خود رگرسیونی با وقفه‌های توزیعی در سال‌های بین 1359 تا 1396 انجام شد. جامعه پژوهش داده‌های سالانه کل کشور بود. متغیر وابسته، مرگ‌ومیر سالانه کشور و متغیر مستقل متغیر مجازی تحریم بانک مرکزی است. سایر متغیرهای کنترلی شامل رشد وابستگی سنی، مخارج دولت، واردات، واکسیناسیون سه‌گانه کودکان 12 تا 23 ماهه، صادرات و ازدحام جمعیت، در مدل وارد شده‌اند. تحلیل داده ها با نرم افزار eviews (نسخه 10) انجام شد.یافته ها: یافته‌ها حاکی از آن است که در بلندمدت تحریم بانک مرکزی، رشد وابستگی سنی، مخارج دولت و واردات، به‌صورت معنی‌دار باعث افزایش مرگ‌ومیر می‌شوند. واکسیناسیون نیز باعث کاهش مرگ‌ومیر شده است. متغیرهای صادرات و ازدحام جمعیت، تاثیر معنی‌داری بر مرگ‌ومیر و سلامت نداشته‌اند.نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج به‌دست‌آمده از این پژوهش، بهترین استراتژی های پیشنهادی برای کاهش مرگ ومیر (افزایش سلامت) در بلندمدت شامل حذف تحریم و یا کاهش اثرات آن، اتخاذ سیاست‌های اجتماعی و جمعیتی مناسب در راستای کاهش وابستگی سنی، استفاده کارآمد از منابع مالی کشور در بودجه عمومی دولت و واردات، انتخاب سیاست های مناسب سلامت عمومی مانند واکسیناسیون است.

The Long-run Effect of Sanctions on the Central Bank of Islamic Republic of Iran on Health: An Autoregressive Distributed Lags Approach

Introduction: The central bank of Iran has been under sanction since 2012. According to the debates, these sanctions do not include purchasing medical supplies and equipment. This paper is checking if central bank rsquo;s sanction is effective on health of ordinary people in the longrun from an empirical view.Methods: The present applied study was a descriptive, analytical, and annual longitudinal one conducted between 1980 and 2017. The study population included the whole population of Iran. The dependent variable was the number of annual death, and the independent variable was the dummy variable of sanction. Other control parameters including the growth of age dependency ratio, government expenditure, imports, DPT vaccination, Exports and population density were included in the model. Data analysis was performed using Autoregressive Distributed Lag (ARDL) model by the Eveiws10 software.Results: the findings showed that in the long run, the sanctions imposed on the central bank, growth of age dependency ratio, government expenditure, and imports increased mortality. Vaccination decreased mortality, while exports and population density did not have any effect on mortality and health.Conclusion: Based on these findings, the best strategies for reducing the mortality (promoting health status) in the long run are as follows: removing sanctions or reducing its effects, taking good social and population policies, reducing age dependency ratio, using financial resources for government expenditure and imports efficiently, and choosing proper public health policies such as vaccination.