نقش گردشگری سلامت در رونق بخشی به اقتصاد سلامت ایران

پدیده گردشگری همواره حائز اهمیت بوده و بر اساس پیشبینی های انجام گرفته به سودآورترین صنعت جهان مبدل خواهد شد و در این بین حوزه گردشگری سلامت از اهمیت بالایی برخوردار است. گردشگری سلامت عبارت است از سفر افراد به کشورهای دیگر به منظور دریافت خدمات سلامت که اغلب با گذراندن اوقات فراغت همراه میشود و دلیل انجام این کار فهرستهای انتظار طولانی در کشورهای توسعه یافته و هزینه پایین دریافت خدمات مراقبت سلامت در کشورهای درحال توسعه میباشد. (1) در قرن هجدهم تا بیستم، بیماران ثروتمند از کشورهای درحال توسعه به مراکز درمانی کشورهای توسعه یافته سفر میکردند، اما این روند در اواخر قرن بیستم شروع به معکوس شدن کرد و کشورهای درحال توسعه شروع به رقابت شدیدی به منظور جذب گردشگر سلامت کردهاند، به طوریکه گردش مالی این صنعت در جهان نزدیک به55 بیلیون دلار هست که این مقدار سالانه 20 درصد افزایش پیدا میکند (2) و سهم سالانه کشور ایران بین 400 تا 500 میلیون دلار برآورد شده است.(3) در برنامه های چهارم و پنجم توسعه ایران نیز در زمینه بهداشت و درمان، حضور فعال در بازارهای جهانی با اهداف اشتغالزایی، رشد کیفی در بخش سلامت کشور، نزدیک شدن به استانداردهای جهانی، کسب درآمد و ارزآوری، حمایت از رشد اقتصادی در کشور و تبدیل شدن به قطب گردشگری سلامت منطقه در نظر گرفته شده است. با توجه به اینکه اقتصاد کشور ایران عمدتاً متکی به نفت است، لزوم توجه به گردشگری سلامت دوچندان میگردد و از طرفی نیز کشور ایران با دارا بودن آب وهوای مطبوع، جاذبه های گردشگری فراوان، مراکز درمانی مدرن و به همراه نیروی انسانی متخصص دارای شهرت جهانی، محیط مناسب برای کشورهای مسلمان، تقاضای بالای بیماران کشورهای منطقه برای جراحی های زیبایی، برتری در زمینه سلولهای بنیادی، ترمیم ضایعات نخاعی و درمان ناباروری، از پتانسیل نسبتاً مناسبی در این زمینه برخوردار است.(4) درمجموع میتوان گفت که با توجه به محدود بودن بودجه نظام سلامت، سهم پایین بخش بهداشت و درمان از تولید ناخالص داخلی، افزایش هزینه های نظام سلامت، بدهی صندوقهای بیمه ای و فشار روزافزون به بیمارستانها در راستای کنترل هزینه ها، (5) درآمدزایی و مستقل شدن، به نظر میرسد که فعالیت مراکز درمانی کشور در سطح بین المللی و در راستای جذب گردشگر سلامت گام مهمی در راستای رونق اقتصاد سلامت کشور خواهد بود. همچنین، باید به این مسئله مهم اشاره گردد که ایجاد زیرساختهای جذب گردشگر سلامت موضوعی ملی بوده و علاوه بر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به عنوان متولی اصلی و انجام سیاست گذاریهای مناسب در این سازمان، سایر نهادها و ارگانهای کشوری نیز باید به درستی نقش خود را در زمینه خدمات بازاریابی، حمل ونقل، خدمات رفاهی و تفریحی ایفا کرده و ازطرفی درصدد رفع چالشها و موانع فرهنگی، اجتماعی و سیاسی گردشگری سلامت ایران در سطح بین الملل برآیند. البته ذکر این نکته خالی از لطف نیست که علاوه بر تاسیس بخش پذیرش بیماران بین الملل در بیمارستان، در قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه کشور به بحث (ipdinternational patient department)گردشگری سلامت توجه بسیاری شده است، اما اقدامات انجام گرفته در این راستا باید سرعت بیشتری به خود بگیرد و از طرفی در کنار همه مزایای اشاره شده، بهتر است به تهدیدهای مهمی که در این زمینه متوجه کشور است در مطالعه ای جامع پرداخته شود برای مثال ورود گردشگران سلامتی که از سایر نقاط دنیا یک بیماری خاص بومی یا آندمیک را با خود به همراه آورده و امکان شیوع آن در کشور وجود داشته باشد. درنهایت باید خدمات ارائه شده به گردشگران خارجی تعرفه ای متفاوت از گیرندگان داخلی خدمات داشته باشد و تحلیل این موضوع با مشورت اقتصاد دانان سلامت انجام گیرد. تضاد منافع: نویسندگان اظهار داشتند که تضاد منافعی وجود ندارد. تشکر و قدردانی: از تمامی اساتید اقتصاد سلامت دانشگاه علوم پزشکی ایران نهایت تشکر و قدردانی به عمل میآید

Prioritizing Determinants of Drug sustainable supply chain management in Hospital Pharmacies

Introduction: Drug supply chain management is recognized as one of the main factors influencing the performance of the health sector. The aim of this study was to prioritize factors affecting sustainable drug supply chain management in pharmacies of teaching hospitals affiliated to Iran University of Medical Sciences.Methods: This applied, crosssectional study was performed by using Delphi and fuzzy Demetel methods. To identify the factors affecting the management of sustainable drug supply chain in the pharmacies in question, a questionnaire was designed based on the supplychain operation reference model and was distributed among experts to collect their opinions. The sampling method was purposeful. In the next step, fuzzy Delphi method was used to identify the main factors and then, fuzzy Dimatel method was applied to determine and rank the Cause and Effect actors.Results: According to the findings, 23 factors were identified in five dimensions(reliability,accountability, flexibility, costs and asset management). The factors consisted of 6 exogenous and 17 endogenous factors, 10 of which were Cause factors and 7 were Effect factors.Conclusion: The most important factors identified in the present study were related to asset management and the highest number of factors were pertinent to accountability, indicating the poor response of the management system of the studied pharmacies. Therefore, addressing these two dimensions is more recommended in the management of pharmacies.