مدیریت پسماندهای پزشکی توسط کادر پرستاری

مقدمه: تولید پسماندهای پزشکی در دهه‌های اخیر در نتیجه افزایش رشد جمعیت، افزایش تعداد بیمارستان‌ها، وسیع شدن تسهیلات مراقبت سلامتی و استفاده از مواد قابل دفع نظیر سرنگ‌ها، و سوزن‌ها برای انجام مداخلات پزشکی و پرستاری افزایش چشمگیری یافته است. هدف از این پژوهش شناسایی عملکرد کادر پرستاری شاغل در بیمارستان‌های شهر اصفهان که خود تولیدکنندگان اصلی پسماندهای پزشکی محسوب می‌شوند، بود. روش بررسی: این پژوهش یک مطالعه توصیفی همبستگی کاربردی است که بر روی 320 نفر از کادر پرستاری بخش‌های جراحی بیمارستان‌های شهر اصفهان در سال 1391 خورشیدی انجام شده است. ابزار گردآوری داده‌ها، دو پرسشنامه محقق‌ساخته مشتمل بر دو بخش بود بخش اول شامل مشخصات دموگرافیک واحدهای مورد پژوهش و بخش دوم شامل سوالات مدیریت پسماندهای پزشکی بودکه روایی صوری و محتوای آن‌ها توسط ده نفر از اعضای محترم هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی خوراسگان و دانشگاه علوم پزشکی اصفهان مورد تایید قرار گرفته و پایایی نیز در مطالعه‌ای به صورت پایلوت مورد بررسی و با آلفای کرونباخ 7 /0 مورد تایید قرار گرفت.پس از گردآوری داده‌ها، با استفاده ازنرم‌افزارspss نسخه 16 و آزمون‌های آماری t مستقل، همبستگی پیرسون، one-wayanova تجزیه و تحلیل شد.یافته‌ها: در بخش عملکرد کادر پرستاری براساس نمره وضعیت تفکیک و جمع‌آوری بر حسب بخش، جنسیت و با توجه به آزمون t مستقل نشان‌دهنده عدم رابطه معنی‌دار بود (1/0p=). میانگین و انحراف معیار در بخش‌های مربوط به وضعیت تفکیک و جمع‌آوری از مجموع 100 نمره، در بخش تفکیک دارای میانگین 04/74 انحراف معیار 39/20 و در جمع‌آوری با میانگین 40/80 و انحراف معیار 73/13بود. ضرایب همبستگی نشان‌دهنده عدم رابطه معنی‌دار بین سن و سابقه کار و تحصیلات با نمره تفکیک و جمع‌آوری، اما بین ساعات آموزش با نمره تفکیک رابطه مستقیم و معنی‌داری وجود داشت، دربخش نظارت سرپرستاران بر مراحل مدیریت پسماند میانگین نمره (از100 نمره) در قسمت‌های تفکیک (4/74)، بسته‌بندی(2/73)، جمع‌آوری (8/78) و حمل و نقل (95) بود که نشان‌دهنده بالاتر از حد متوسط در تمام مراحل است.نتیجه‌گیری: عملکرد کادر پرستاری در نمره وضعیت تفکیک و جمع‌آوری و آزمون مربوطه براساس بخش مردان و زنان بین آن‌ها تفاوت معنی‌داری وجود نداشت. براساس یافته‌های پژوهش، در مورد آموزش‌های کادر پرستاری در زمینه مدیریت پسماندهای پزشکی نیازمند توجه ویژه‌ای با تدوین برنامه‌های آموزشی سالیانه و ایجاد چارچوب‌هایی جهت این آموزش‌ها که می‌تواند به صورت کارگروهی، چهره به چهره، فیلم، اطلاعیه، بروشور، پمفلت و ایجاد گروه‌های آموزشی در بیمارستان‌ها باشد. واژه‌های کلیدی: پرستار بهداشت جامعه؛ بخش جراحی بیمارستان؛ پسماندهای پزشکی؛ مدیریت دفع زباله؛ ایران