کتاب ‏درمانی: کاربردها، راهکارها، نقش ‏ها

کتاب‏درمانی یکی از روش‏های کم‏هزینه، در دسترس و سودمند در درمان بیماری‏ها و مشاوره‏های روان‌شناسی می‏باشد که امروزه بسیار مورد توجه قرار گرفته است. کتاب‏درمانی استفاده ازکتاب برای درمان است و به‏عنوان روشی مکمل در درمان به‏کار می‏رود. این روش بسته به نظر تیم درمان می‏تواند به‏صورت گروهی یا فردی و حضوری یا غیر حضوری اجرا شود، هرچند در کنار مزایای خود دارای محدودیت‏هایی نیز می‏باشد. این مقاله یک مقاله‏ی مروری نقلی است و هدف از آن مرور تاریخچه و مفاهیم کتاب‏درمانی، ارایه‌ی کاربرد کتاب‏درمانی، مزایا و محدودیت‏های آن، بیان مراحل اجرای کتاب‏درمانی و هم‌چنین نقش کتابداران در آن است. برای جستجوی مقالات از آبان 1390 شمسی تا مرداد 1392 شمسی با استفاده از کلید واژه‏های «کتاب‏درمانی»، «اطلاع‏درمانی»، «نقش کتابدار در درمان»، «نقش کتابخانه در درمان» در پایگاه‏های sid, magiran, isi, web of science, science direct, ebsco, springer, iranmedex, irandoc, noormags, elsevier, mdconsult, emerald و proquest جستجو انجام شد. تعداد 180 مدرک به فارسی و انگلیسی بازیابی گردید. پس از بررسی مدارک بازیابی شده، تعداد 40 مدرک انتخاب شده و مورد بررسی قرار گرفتند. جمع‏بندی مرور متون فوق نشان داد که به دلیل افزایش نرخ شیوع بیماری‏های مختلف از یک سو، کمبود متخصصان مجرب از سوی دیگر و گران بودن اغلب خدمات با کیفیت، استفاده از روش کتاب‏درمانی به‏عنوان یک روش ساده، ارزان و در دسترس سودمند است اما بایستی به محدودیت‏های آن نیز توجه لازم را داشت. نقش کتابدار در این روش، نقشی تسهیل‏کننده است و زمانی اجرای کتاب‏درمانی بیش‌ترین تاثیرگذاری را خواهد داشت که یک کتابدار پزشکی یا بالینی به همراه تیم درمان و در کنار پزشک یا روان‌پزشک در اجرای فرایند کتاب‏درمانی مشارکت داشته باشد.واژه ‏های کلیدی: کتاب‏ درمانی؛ کتابداران؛ بیماری‌ها