نقش شاخص‏های کلان سلامت در کارایی مدیریت بهداشت و سلامت روستایی استان‏های کشور

مقدمه: در نقشه سلامت جمهوری اسلامی ایران در برنامه پنجم توسعه، بر افزایش بهره وری کل عوامل (سرمایه، انرژی، مواد اولیه، و نیروی انسانی) در بخش سلامت تاکید شده. این تحقیق با مبنا قراردادن عملکرد استان‏ها در بخش بهداشت و سلامت، به شناسایی نقش متغیرهای کلان سلامت در کارایی استان‏ها در سطح روستا پرداخته است.روش بررسی: این تحقیق با روش تحلیلی و در بین تمامی استان‏های کشور و در طول سال‏های 79 تا 86 انجام گرفته است. آمارها از مستندات رسمی کشور استخراج شده و در این راستا از سه شاخص ورودی و پنج شاخص خروجی و مدل ریاضی تحلیل پوششی داده‏ها و تحلیل تشخیصی استفاده شده‏است. روایی کلیت تحقیق بر اساس پوشش دادن هدف توسط شاخص‏ها، توسط کارشناسان امر تایید گردید. نرم افزارهای مورد استفاده dea master1 و spss 19 بوده‏اند.یافته‌ها: بررسی‌ها نشان داد 9 استان کارا وجود دارند که تهران و مازندارن با کسب ارقام کارایی 295 و 174در صدر و کردستان و سیستان با کسب ارقام 67 و 60 در قعر رتبه کارایی قرار دارند. از روش تحلیل حساسیت و تحلیل تشخیصی چندگانه شاخص میانگین سرانه تعداد خانه‏های بهداشت و مراکز درمانی روستایی با 24 بار حساسیت و 5/ ضریب تاثیر موثرترین شاخص از میان هشت شاخص کلان مورد بررسی معرفی شد.نتیجه‌گیری: در مجموع مشخص شد در شرایط حال حاضر کشور و در زمینه مدیریت سلامت روستایی، اهمیت ورودی‏ها یا همان زیرساخت‏های بهداشتی بیشتر است و در مورد خروجی‏ها، شاخص‏های عملکردی در حال حاضر از اهمیت بیشتری نسبت به شاخص‏های بهداشتی برخوردارند. نوآوری خاص مقاله در استفاده از شاخص « میانگین هزینه بهداشتی و درمانی خانوار روستایی تهیه شده از طریق دولت و به صورت رایگان» می‏باشد که البته در مورد اهمیت و تاثیر این شاخص، بین دو روش انتخابی تفاوت‏های عمده‏ای وجود دارد.واژه‌های کلیدی: کارایی؛ بهداشت روستایی؛ تحلیل پوششی داده‏ ها