نگاهی بر عملکرد پزشک خانواده روستایی در ایران

هدف نهایی نظام ارایه‌ی خدمات بهداشتی و درمانی هر کشوری، ارتقای سطح سلامت آحاد مردم می‌باشد. عدم پاسخگویی به نیازها و انتظارات سلامتی در چند دهه‌ی اخیر، اجرای برنامه‌های اصلاحی را ایجاب می‌کند. پزشک خانواده‌ی روستایی از جمله این اصلاحات در نظام سلامت ایران است که از سال 1384 به اجرا درآمد. هدف از این مطالعه، بررسی عملکرد برنامه‌ی پزشک خانواده‌ی روستایی از زمان آغاز این برنامه بود. مطالعه‌ی حاضر یک مطالعه‌ی مروری نقلی بود که با جستجو در سایت‌های google، google scholar، sid، magiran و irandoc با کلید واژه‌های «پزشک خانواده، پزشک خانواده‌ی روستایی، family physician، family medicine،rural family medicine ، rural family physician» انجام گرفت که در نهایت 39 مقاله‌ی مرتبط با هدف مطالعه، استخراج و بررسی شد. در این مطالعه اهداف برنامه‌ی پزشک خانواده در چندین زیر مجموعه شامل نظام ارجاع، پاسخگویی، دسترسی، هزینه، پوشش خدمات، اولویت به خدمات سلامت‌نگر، تشکیل پرونده‌ی سلامت، کنترل کیفیت خدمات، رضایتمندی و نگرش کارکنان تیم سلامت و گیرندگان خدمت دسته‌بندی شد و عملکرد برنامه‌ی پزشک خانواده در دستیابی به این اهداف بررسی گردید. مطابق بررسی‌های انجام شده، برنامه‌ عملکرد به نسبت خوبی پس از گذشت چند سال از اجرا داشت، ولی هنوز نظام ارجاع و ارایه‌ی پسخوراند از پزشکان متخصص به سطح یک، پیگیری عاقبت بیماران و تکمیل پرونده‌ی سلامت به درستی اجرا نمی‌شود. دسترسی تا حدودی بهبود یافت و هزینه‌های غیر ضروری کاهش پیدا کرد، با این حال هنوز بینش سلامت‌نگر مطلوب در اذهان نهادینه نشده است.واژه‌های کلیدی: پزشک خانواده؛ اصلاحات نظام سلامت؛ ایران