وضعیت تولید علم در حوزه‌ی حقوق بیماران، در پایگاه‌های استنادی ‏‏‏Thomson reuters: با نگاهی به سهم ایران در تحقیقات بین‌المللی

مقدمه: چندی است که مبحث حقوق بیمار به عرصه‌ی پزشکی و حقوقی وارد شده و توجه دانش‌پژوهان را به خود جلب کرده است. نوپایی این حوزه، بررسی الگوها و ویژگی‌های تولید علم و انطباق آن با هنجارهای شناخته شده‌ی دنیای علم را ایجاب می‌کند. هدف از پژوهش حاضر، شناسایی الگوهای تولید علم و اثرگذاری آن در حوزهی‌‌ حقوق بیماران در سال‌های 2010-1990 بود. بدین منظور، روند رشد، تاثیر محلی و فراگیر، الگوی تولید علمی، الگوی نویسندگی کشورها، پرتولیدترین نویسندگان و مجلات، نوع مدارک، زبان‌های رایج، نویسندگان پراستناد و در پایان وضعیت ایران مورد بررسی قرار گرفت. این بررسی می‌تواند وضعیت پیشرفت دانش در این حوزه و الگوهای پیشرفت مذکور را منعکس سازد و ضمن آشکار ساختن نقاط ضعف و قوت، به مدیریت و برنامه‌ریزی در امر تحقیق و توسعه کمک کند.روش بررسی: روش پژوهش حاضر، پیمایشی با رویکرد علم‌سنجی بود. جامعه‌ی مورد مطالعه را کلیه‌ی تولیدات علمی نمایه شده با موضوع حقوق بیماران در پایگاه‌های استنادی thomson reuters، طی سال‌های 2010-1990 تشکیل می‌داد. در مجموع تعداد 1236 مدرک استخراج شد که داده‌های آن‌ها با استفاده از برنامه‌ی excel و نرم‌افزار علم‌سنجی hist cite تجزیه و تحلیل شد. تحلیل‌ها با استفاده از روش‌های آمار توصیفی و استنباطی شامل (فراوانی و درصد)‌ و نیز آمار استنباطی (همبستگی spearman، linear regression analysis، توانی و نمایی) صورت گرفت.یافته‌ها: بیشینه‌ی تولیدات علمی در این حوزه مربوط به سال‌های 2006 تا 2010 می‌باشد. شمار مقالات بر پایه‌ی الگویی نمایی رو به افزایش دارد که نشانگر پایداری تولید علم در این حوزه است. با این حال، شمار استنادات از رشد معنی‌داری برخوردار نیست که این امر می‌تواند ناشی از کوچکی اندازه‌ی حوزه و در عین حال پیوند آن با حوزه‌های کوچک باشد. بالاتر بودن ضریب تاثیر فراگیر نسبت به ضریب تاثیر محلی نشانگر آن است که پیوند مقالات این حوزه بیش از آن که درون‌حوزه‌ای باشد، الهام‌بخش دیگر حوزه‌های مرتبط است. الگوی نویسندگی در این حوزه از قانون lotka پیروی می‌کند؛ به طوری که شمار نویسندگان با افزایش شمار تولیدات بر پایه‌ی الگوی توانی کاهش می‌یابد. با این حال، ثابت معادله بیش از دو است. گستردگی جغرافیایی و زبانی تولیدات مطلوب بود و نشان از توجه جهانی به اهمیت حقوق بیماران دارد.نتیجه‌گیری: حوزه‌ی حقوق بیماران از بسیاری از ویژگی‌های یک رشته‌ی علمی برخوردار می‌باشد و بنیان‌های انتشاراتی آن در حال استقرار و تثبیت است. رشد معنی‌دار و نمایی مقالات، تنوع زبانی، تنوع جغرافیایی، تنوع مدرک و به ویژه غلبه‌ی محتوای پژوهشی بر سایر انواع مدرک دلیلی بر توسعه‌ی این حوزه به عنوان یک حوزه‌ی پژوهشی است.واژه‌‌های کلیدی: علم?سنجی؛ تولید علم؛ حقوق بیماران؛ پایگاه?های استنادی thomson reuters