اثرگذاری‌اجتماعی کاربست تحقیقات پزشکی، رویکرد فراترکیب

مقدمه: ارزیابی تحقیقات علوم پزشکی، به شدت به سمت ارزیابی اثرگذاری‌‌اجتماعی پیش می‌روند. هدف پژوهش شناسایی مولفه‌های مدل اثرگذاری‌اجتماعی کاربست تحقیقات پزشکی است.روش بررسی: پژوهش برای اولین بار، با رویکرد کیفی فراترکیب به بررسی نظام‌مند و تحلیل پژوهش‌های انجام شده (8 منبع فارسی و 29 منبع انگلیسی با موضوع اثرگذاری ‌اجتماعی کاربست تحقیقات پزشکی) پرداخت. بازه زمانی پژوهش 1990 میلادی تا ژوئن 2022 میلادی برای مقالات خارجی و 1377 تا خرداد 1401 شمسی برای مقالات فارسی است. بر همین اساس 37 منبع از میان منابع موجود برگزیده و تحلیل شدند. به منظور اعتبارسنجی نتایج از ضریب کاپا استفاده شد. سپس بر اساس نتایج حاصل از آن، چارچوب مفهومی شامل مفاهیم و مقوله‎ها در هر یک از منابع مورد بررسی ارائه شد.یافته‌ها: در نتیجه تحلیل مطالعات انجام شده، یافته‌های پژوهش با 147 کد، 24 مفهوم، 12 مقوله و 6 مضمون شامل «حکمرانی دانش و پژوهش، تولید و تبادل دانش، انتشار و انتقال دانش، بسیج دانش، ترویج دانش و کاربست دانش» است.نتیجه‌گیری: چارچوب مفهومی اثرگذاری‌ اجتماعی کاربست تحقیقات پزشکی، به منظور آشکارسازی فرایندهای حکمرانی دانش و پژوهش و تولید و تبادل دانش، از الگوی تعاملی، سرمایه رابطه‌ای و نزدیک کردن دنیای پژوهشگران و سیاست‌گذاران به سمت تاکید بیشتر پژوهش‌ها با سرمایه‌گذاری صنعت و دولت شروع می‌شود. این فرایند با انتقال دانش و بسیج دانش به منظور ارزیابی و سنجش، با استفاده از دو راهبرد ساختار شبکه‌های مبادلات رسمی و غیررسمی و استفاده از واسطه‌گران، به تقویت نظام‌های پژوهشی با هدف پاسخگویی به نیازهای جامعه می‌پردازد.

the social impact of the application of medical research with meta-synthesis approach

introduction: today, in the field of medical sciences, research evaluation places greater emphasis on assessing social impact. to this end, this research endeavors to identify the components of the social impact model for medical research application.methods: this research conducted a systematic review and analysis of previous studies. the research examined 8 persian and 29 english sources on the social impact of medical research application. this research was carried out through a meta-synthesis approach. the time frame spans from 1990 to june 2022 for english and persian sources up to the time of conducting the research. from the available sources, 37 were selected and analyzed. the cohen’s kappa expert agreement coefficient was used to validate the results. based on these findings, the researcher proceeded to present a conceptual framework that includes key concepts and categories from the reviewed sources.results: analysis of the conducted studies revealed 147 codes across 24 concepts, 12 categories, and 6 themes. these themes encompass various aspects of knowledge, including knowledge governance, knowledge production and exchange, knowledge dissemination and transfer, knowledge mobilization, popularization of knowledge, and knowledge utilization.conclusion: the conceptual model of the social impact of medical research application endeavors to reveal the processes of knowledge governance and knowledge production and exchange. it begins with the interactive model, emphasizing relational capital and fostering closer collaboration between researchers and policy makers. this collective approach extends to industry and government investment in research. the overall goal is to enhance research systems, ensuring they meet society’s needs by facilitating knowledge transfer and mobilization. two key strategies are employed, namely the structure of formal and informal exchange networks, and the utilization of intermediaries.