گفتمان جهانی در اندیشه سیاسی اسلام و تاثیر آن بر رویکرد جمهوری اسلامی ایران

نظم سیاسی موجود در جهان، برگرفته از عهدنامه وستفالیایی و بر مبنای واحدهای مجزای دولت- ملت بنا نهاده شده است. اما از دیدگاه جهانشمول، کلاننگر و انسانمحور اسلام، مرزهای ایمان و عقیده به جای ملیت و سرزمینْ در ترسیم خطوط جداکننده بخشهای مختلف جامعه بشری مبنا بوده و دارای اصالت است. نظم مورد نظر جهان اسلام در واقع مبین تصویری فراملی از یگانگی امت اسلامی و فراتر از آن همبستگی نوع بشر در سایه مبانی و پیوندهای عقیدتی مشترک است که این اصل بهطور اصولی در تقابل با بنیانهای نظم سیاسی و بینالمللی حاکم میباشد. سوالی که در این زمینه مطرح است آنست که در اندیشه اسلامی، مبنای تقسیمبندی جامعه بشری بر مبنای چه مولفههایی استوار است و این مبناها چه تاثیری بر رویکرد نظام موجود در ج.ا.ا. گذاشته است؟ در پاسخ به این پرسش، فرضیه اصلی اینست که اسلام به مرزهای عقیدتی توجه داشته، گوناگونیهای جغرافیایی و سیاسی در جوامع انسانی (قومی، فرهنگی، نژادی) را مانع شکلگیری امت واحده اسلامی نمیداند و چنین دیدگاهی رویکردهای ج.ا.ا. را به عنوان نظامی اسلامی نیز تحت تاثیر قرار داده است. برای اثبات این فرضیه با بررسی دیدگاه های مختلف اندیشمندان اسلامی و رویکرد عملی ج.ا.ا. در طول بیش از سه دهه گذشته، اختلاف دیدگاه امتمحور اسلامی با نظم مستقر دنیای امروز مورد بررسی قرار گرفته است.