ورزش و سیاست در ایران؛ روایتی از قوم گرایی نژادگرا در بستر ورزش

ورزش مدرن همواره به‌عنوان ابزاری فرهنگی مورد بهره‌برداری سیاسی قرار گرفته است. از مهم‌ترین کارویژه‌های سیاسی فرهنگی ورزش، جهت‌دهی بهافکار عمومی، نشر چهره‌ای کارامد از حاکمیت و در نهایت ملت‌سازی است. اما ورزش، صرفاً در خدمت دولت‌های ملی نیست، بلکه این ظرفیت را داراست تا ابزاری در دست اقلیت‌ها و گروه‌های قومی در هر سیستم سیاسی نیز باشد که از آن در جهت بیان آرمان‌های جدایی‌طلبانه و تقویت همگرایی قومی بهره ببرند. برخی جریان‌های قوم‌گرا به‌ویژه محافل پان‌ترکیست در داخل ایران نیز توانسته‌اند از این ابزار بهره‌برداری کنند. این جریان در دهۀ اخیر و به‌ویژه از سال 1388 به این سو، با صعود تیم تراکتورسازی تبریز به رقابت‌های جام خلیج‌فارس، رشتۀ پرطرفدار فوتبال و تجمع هواداران این تیم را محملی برای بسیج سیاسی و پیشبرد اهداف خود قرار داده است. پژوهش حاضر در پی رفتارشناسی و بررسی ادبیات جریان مذکور برای عمومی‌سازی گفتمان قوم‌گرایی خواهد بود.

Politics and Sport in Iran: “Tiraktorsazi Tabriz” football club and Panturkism Irredentism

Modern sport has been always engaged as a cultural tool for political goals. Most important usage of sport with political and cultural look, specially some of most interested sport such as football, is controlling and also directing public minds, showing them good performance of government and finally nation building. Some Racist currency of PanTurkism, has also utilized this tool inside the country. This currency, especially in last decade since 2009, with qualification of “Tiraktorsazi Tabriz” football club as an Iran super league member also have used sport and specially football as a popular one, for advancement of its political mobilization and goals progress. Current study focuses on behaviorism and examination of mentioned currency literature for publication of separatism conversation in sport.