مفهوم دولت در اندیشۀ سیاسی ایرانِ دوران قدیم

در حوزه نظری، یکی از مهم‌ترین مشکلات علم سیاست در جامعه ایران، آشفتگی مفاهیم سیاسی است. به جرات می‌توان گفت این آشفتگی حتی در مهم‌ترین مفهوم علوم سیاسی یعنی«دولت» نیز وجود دارد. در حوزه عملی نیز یکی از مهم‌ترین موانعرشد و گسترش جامعه مدنی در تاریخ معاصر و ایران امروز، پایداری ساختار «اختلاف» بین «ملت» و «دولت» است؛ زیرا واژه «دولت» چه در متون ادبی کهن و چه در زبان نوشتار و گفتار امروز ما کاربردهای متنوعی داشته است. لذا به‌سبب ابهاماتی که در زبان حقوقی و سیاسی معاصر در این زمینه وجود دارد، ضروری می‌نماید برای رفع این نقیصه‌ها و روشن شدن مفهوم «دولت» تا حد امکان، چاره‌اندیشی شود. این امور، خود از ضرورت بازشناسی مفهوم «دولت» در اندیشه سیاسی ایرانِ دوران میانه و قدیم حکایت دارد. بر این اساس سعی ما در این نوشته نشان دادن مفهوم «دولت» در اندیشه سیاسی ایرانِ دوران میانه و قدیم خواهد بود. این مقاله، روش گفتمان و از میان همه نظریه‌پردازان گفتماننیز، نظریه گفتمان لاکلا و موفهرا به‌کار برده است. پژوهش حاضر می‌کوشد با استفاده از مولفه‌های نظریه گفتمان لاکلا و موفه، بهبازشناسی مفهوم «دولت» در اندیشۀ سیاسی ایرانِ دوران میانه و قدیم (پیش از صفویه) بپردازد.