اسلام و جهانی شدن ،ترابط یا تباین بررسی دینی پدیدۀ جهانی شدن بر اساس رهیافت گفتمان

واژۀ جهانی شدن در دو دهۀ اخیر یکی از پرکاربردترین واژه‌های عرصۀ سیاستگذاری اقتصادی،فرهنگی و سیاسی داخلی و بین‌المللی کشورها و نیز موضوع بحث‌های دانشگاهی و ژورنالیستی بوده است. به‌رغم کاربرد گستردۀ واژۀ جهانی شدن در ادبیات سیاسی جهان معاصر، هنوز معنا و مفهوم آن مناقشه‌آمیز است و بسته به اینکه از چه زاویه و با چه نگرشی به آن نگریسته شود، معنا و مفهوم متفاوت پیدا خواهد کردکه ظهور واژه‌های مختلفی همچون «جهانی شدن»، «جهانی‌سازی»، «جهان‌گرایی»، «غربی شدن» و «آمریکایی» شدن در بسیاری از جوامع از جمله ایران بیانگر این امر است. در مورد ماهیت جهانی شدن رویکردهای متفاوتی وجود دارد. جهانی شدن به‌عنوان یک پروسه و جهانی شدن به‌عنوان پروژه دو نگرش رایج و متفاوت نسبت به این پدیده است. در این پژوهش با استفاده از مدل تحلیل گفتمانلاکلا و موفه دیدگاه اسلام نسبت به جهانی شدن بررسی می‌شود. براساس بررسی‌های دینی می‌توان به این مطلب اذعان کرد که در اسلام نیز به مانند گفتمان‌های دیگر، برداشت‌هایی وجود دارد که با جهانی شدن همساز است و حتی راه آینده را بر آن توصیه می‌کند. اگرچه جهانی شدن در برداشت اسلامی با پدیدۀ جهانی شدن کنونی، هم در تعریف و هم در اهداف و روش‏ها، تفاوت‏های بنیادی دارد، می‌توان گفت جهانی شدن از دیدگاه اسلام دیدگاهی پروسه‌ای است و آن را از پیش تعیین‌شده نمی‌داند.این مقاله درصدد است با تاملی بر آیات قرآن و روایات رابطۀ اسلام با این مفهوم را تبیین کند.