توسعه مفهوم رفتار شهروندی سازمانی با استناد به جنبه‌های تاریک آن

باتوجه‌به اینکه در سال‎های اخیر مواردی از جنبه‎های تاریک رفتار شهروندی سازمانی در سازمان‎ها گزارش شده است، لذا این پژوهش با هدف شناسایی وجوه تاریک ocb و استخراج مدل مفهومی آن برای توسعه مفهوم رفتار شهروندی سازمانی با بهره‌گیری از رویکرد فراترکیب انجام گرفته است. دراین‌راستا، پس از جستجو در پایگاه‎های علمی معتبر و استخراج 30 مطالعه مرتبط و بررسی آنها و با نظرات خبرگان، مدل نهایی جنبه‎های تاریک رفتار شهروندی با 29 کد در 9 تم و 4 مقوله اصلی طراحی شد. سپس با استفاده از تحلیل محتوای کمی با روش انتروپی شنون وزن‎دهی به شاخص‏ها و رتبه‏بندی آنها صورت پذیرفت. استرس شغلی، تعارض کار خانواده، تاثیرات مضر و آسیب‌زننده به نقش و بازده کار، تراکم و حجم کاری بالا، انجام کار با تاخیر و یا عدم انجام کار و تعهد سازمانی پایین با بیشترین فراوانی، مهم‎ترین جنبه‎های تاریک و کلیدی احصاشده هستند.

Developing the Concept of Organizational Citizenship Behavior by Referring to its Dark Sides

Considering that some of the dark sides of organizational citizenship behavior have been reported in organizations in recent years, this study aims identifying the dark sides of OCB and extracting the conceptual model for developing the concept of organizational citizenship behavior by using Meta‐synthesis approach. In this regard, after searching in reputable scientific databases and extract 30 related studies and examining them with experts’ opinions, the final model of dark sides of OCB has been designed with 29 code, 9 themes, and 4 main categories. Then, using quantitative content analysis and Shannon entropy, the criteria have been evaluated and ranked. Job stress, workfamily conflict, harmful and damaging effects on role and output, high workload and density, delays or lack of duties, and low organizational commitment with the highest frequency have been extracted as the most important and critical dark sides.