بازدارندگی، باکتری ایستایی و کشندگی عصاره‌ی متانولی چهار گونه گلسنگ بومی ایران بر چند باکتری بیماری‌زای گیاهی

بیماری‌های گیاهی از مهمترین عوامل محدودکننده‌ی عمده در کشاورزی محسوب می‌شوند که هر ساله بخش قابل توجهی از تولیدات گیاهی را از بین می‌برند. خطرات و تهدیدهای ناشی از استفاده مکرر و بی‌رویه از آفت‌کش‌های شیمیایی برای مبارزه با بیماری‌های گیاهی، سبب توجه ویژه به ترکیبات طبیعی، امن و دوستدار محیط زیست شده است. گلسنگ‌ها به سبب برخورداری از مواد ضدمیکروبی فراوان در سال‌های اخیر، به‌عنوان یکی از مناسب‌ترین منابع ترکیبات طبیعی جایگزین مطرح شده‌اند. در این پژوهش اثر بازدارندگی و کشندگی عصاره‌ی متانولی چهارگونه گلسنگ جمع‌آوری شده از منطقه‌ی ارسباران، آذربایجان شرقی شامل pleopsidium gobiensis، parmelina tiliacea، anaptychia setifera و lecanora argopholis روی چند باکتری بیماری‌زای گیاهی نظیر pectobacterium atrosepticum،pseudomonas syringe pv. syringae ، xanthomonas arboricola pv. juglandis و rhizobium tumefaciens با روش نشر در آگار و نیز روش اندازه‌گیری حداقل غلظت بازدارنده و کشنده مورد ارزیابی قرار گرفت. همه‌ی عصاره‌های گلسنگی بر هر چهار باکتری اثر کشنده و بازدارنده داشتند. با این حال، باکتری r. tumefaciens حساسیتی زیادی به این ترکیبات در مقایسه با سایر باکتری‌ها نشان نداد. در روش نشر در آگار، عصاره‌ی متانولی گلسنگ p. gobiensisتوانست با استرپتومایسین در بازدارندگی از رشد باکتری p. s. pv. syringae برابری کند. باکتری p. atrosepticum و x. a. pv. juglandis حساسیت بالایی به ترکیبات گلسنگی و استرپتومایسین نشان دادند. کشنده‌ترین عصاره‌ی متانولی مربوط به گلسنگ p. gobiensisبر باکتری x. a. pv. juglandisوعصاره‌ی گلسنگ p. tiliacea بر باکتری p. atrocepticum با میزان کشندگی 8/2 میلی‌گرم بر میلی‌لیتر بودند. با توجه به نتایج این مطالعه به‌نظر می‌رسد عصاره‌های گلسنگی از کارآیی قابل ملاحظه‌ای برای مهار باکتری‌های بیماری‌زای گیاهی داشته و در آینده می‌بایست مورد مطالعه‌ی بیشتری قرار گیرند.

Growth inhibition, bacteriostatic and bactericidal potential of four Iranian lichen species against some plant pathogenic bacteria

Plant diseases are one of the main limitations in crop production which impose annually great losses. Threatens and hazards resulted from le and repetitive application of chemical pesticides against plant diseases tended to pay attention to natural, safe and environment friendly products. Lichens due to possessing of great antimicrobial substances has been considered as one of the best sources for natural alternative products. In this research study, growth inhibition, bacteriostatic and bactericidal potential of methanol extract of five lichens including Pleopsidium gobiensis, Parmelina tiliacea, Anaptychia setifera and Lecanora argopholis obtained from Arasbaran, East Azarbaijan province of Iran on some plant pathogenic bacteria such as Pectobacterium atrosepticum, Pseudomonas syringae pv. syringae, Xanthomonas arboricola pv. juglandis and Rhizobium tumefaciens were studied using disc diffusion, minimal inhibitory and bactericide concentration methods. All lichen methanol extracts were bacteriostatic and bactericide on the above mentioned bacteria. However, R. tumefaciens was the lowest senility to these extracts. Methanol extract of P. gobiensis was as inhibitive as streptomycin on P. syringae pv. syringae growth. In additionm, P. atrosepticum and X. arboricola pv. juglandis were highly sensitive to lichen extracts and streptomycin. The most bactericidal extracts was related to P. gobiensis on P. atrocepticum and P. tiliacea on X. arboricola pv. juglandis. Considering the results, it is suggested that lichen extracts may have remarkable potential in plant pathogenic bacteria and more investigations are required in the future studies.