ارزیابی چند کنه‌کش در مقایسه با آفت‌کش گیاهی پست اوت pestout®برای کنترل کنۀ قرمز مرکبات (panonychus citri) در استان مازندران

استفاده ازآفت‌کش‌های گیاهی موثر علیه کنه‌های آفت برای حفظ محیط زیست ‌و دشمنان طبیعی در مناطق معتدل و همیشه سبز شمال کشور یک اولویت محسوب می‌شود. در این بررسی تاثیر سه غلظت 1، 3 و 5 در هزار آفت‌کش گیاهی پست‌اوت pestout® در مقایسه با غلظت 0/2 درهزار آبامکتین 1/8 درصد ای‌سی+ 2/5 درصد روغن باغبانی، غلظت 0/5 در هزار کنه‌کش‌های فن‌پیروکسی‌میت 5 درصد اس سی و هگزی تیازوکس 10 درصد ای‌سی، 1/5 درصد مایع ظرفشویی با تیمار شاهد (آب‌شویی) علیه جمعیت فعال کنۀ قرمز مرکبات (panonychus citri)  در شرق و غرب استان مازندران درسال 1398 ارزیابی گردید. از درختان 5 و 15 سالۀ پرتقال رقم تامسون به ترتیب در شرق وغرب مازندران به عنوان محصول هدف استفاده شد. محلول‌پاشی تیمارها پس از مشاهدۀ میانگین حداقل 5 کنۀ فعال درسطح فوقانی30 نمونه از برگ‌ها انجام و کارائی هر تیمار با جمع‌آوری تصادفی 50 نمونه برگ از قسمت‌های میانی درختان پرتقال در فواصل یک روز قبل و 3، 7، 14 و 21 روز بعد و تبدیل داده‌های خام به درصد تلفات تجزیۀ آماری شدند. کمترین و بیشترین درصد تاثیر برای سه غلظت پست‌اوت از نوبت 3 تا 14 روز بعد از 1/43±43/87 درصد تا 0/77±89/70 درصد در غرب و 1/03±94/47 درصد تا 98 درصد در شرق ملاحظه و با کاهش در نوبت 21 روز بعد مواجه شد. تاثیر پست‌اوت تا 7 روز بعد روی جمعیت دشمنان طبیعی با کاهش و بعد از آن روند افزایشی ملاحظه شد. تاثیر ‌تیمارها روی میانگین وزن میوه و کنترل خسارت کنۀ آفت تفاوت آماری با تیمار شاهد نداشت. محلول‌پاشی با مایع ظرفشویی گلی تقریبا مشابه پست اوت درکنترل کنۀ آفت موثر بود. برای کنترل ارگانیک در شروع فعالیت کنۀ آفت از غلظت‌های 1 و 3 در هزار پست‌اوت روی درختان پرتقال می‌توان استفاده نمود.

evaluation of efficacy of the botanical acaricide, pest out®, used to control panonychus citri in mazandaran province

application effective botanical pesticides are an objective to keep natural enemies of citrus red mite (crm) safe in caspian costal region of iran. eeffects of three doses (1, 3, 5 ml/l) of pestout®a botanical pesticide, was studied against panonychus citri infesting orange trees in west and east parts of mazandaran province during 2019. abamectin 0.2 ml+0.25 ml horticultural oil, 0.5ml of fenpyroximate 5% ec and hexythiazox 10% ec, 1.5% liquid washing detergent compared with water treated check against citrus red mite. a complete randomized block designed in four replications, 8 treatments, conducted on 5 and 15 years old tampson orange variety in east and west of mazandaran province respectively. treatment was done when 5 active mite stages observed on upper surface of 30% collected leaves randomly. each treatment effects determined by 50 leaves collected randomly one day before and 3, 7, 14, 21 days after spraying. collected data was converted into impact percentage by henderson–tilton formula and mean analysis done with sas software. maximum and minimum impact percentages of pest out® doses from 3rd to 14th days after spraying were recorded 43.87±1.43%, to 89.70 ±0,77% in western and 94.47±1.03% up to 98% in eastern part of the province and declined in both places onwards. pestout® doses caused decreasing natural mite pest enemies until 7th day and increasing them after until 21st day sampling interval. statistical effects of all treatment in control crm damages during three months sampling period on orange fruits weight showed insignificant between treatments (p>0.05). effects of liquid washing detergent on crm observed almost similar to 1ml/l and 3 ml/l effects of pest out® in east and west part of province. applying 1 and 3–ml doses of pest out® at lower incidence of crm will provide effective control in east and west part of mazandaran province respectively.