مهار زیستی بیماری بلاست برنج با استفاده از قارچ‌های آنتاگونیست در شرایط آزمایشگاه و گلخانه

بیماری بلاست برنج با عامل pyricularia oryzae یکی از مهم ترین بیماری های قارچی برنج در ایران و جهان است. از 150 نمونه نشاء، برگ و خوشه سالم و آلوده برنج جمع آوری شده از مزارع برنج استان گیلان، 68 جدایه قارچی به دست آمد. 11 جدایه قارچی شناسایی شده بر مبنای روش های ریخت شناختی و مولکولی شامل ulocladium alternariae،ulocladium cf. alternariae،ulocladium cf. consortiale، ulocladium sp.، curvularia pallescens،preussia sp. ، trichoderma harzianum ، trichoderma virens، trichoderma viride،alternaria citriوepicoccum sp. که در آزمون بیماری‌زایی قادر به ایجاد بیماری روی برنج نبودند، برای مطالعات مهار زیستی بیماری بلاست برنج انتخاب شدند. در آزمایشگاه از آزمون‌های کشت متقابل، کشت روی اسلاید، متابولیت های فرار و عصاره کشت استفاده شد و براساس نتایج به دست آمده، جدایه هایt. harzianum، t. virens، t. viride،a. citriو u. cf. consortialeبه ترتیب بیشترین درصد مهار رشد میسلیومی بیمارگر را نشان دادند. این جدایه های قارچی در مرحلة چهار برگی روی گیاه برنج رقم هاشمی در شرایط گلخانه مایه زنی شدند. تمامی جدایه ها به‌ استثنای u. cf. alternariae قادر به کاهش شدت بیماری بلاست برگ شدند که t. harzianum با کاهش شدت بیماری به میزان 36/27 درصد موثرترین آنتاگونیست در بررسی های گلخانه ای بود و پس از آن جدایه های t. virens، t. viride وa. citri قرار داشتند. مقایسه میانگین داده‌ها به روش حداقل اختلاف معنی دار (lsd) نشان داد که بین قارچ های بیوکنترل t. harzianum،u. cf. alternariae و preussia sp.اختلاف معنی داری از نظر کارآیی در کنترل بیماری بلاست برنج وجود دارد. همچنین از لحاظ آماری بین قارچ‌ها در مورد تاثیر بر ارتفاع، وزن تر و وزن خشک بوته های برنج در گلخانه اختلاف معنی‌داری وجود داشت و در میان آن‌ها، t. harzianum بیشترین کارآیی را در بهبود این صفات نشان داد.  نتایج تحقیق حاضر نشان داد که قارچ های مختلفی در میکروفلور گیاه برنج وجود دارند که به طور بالقوه توانایی مهار زیستی بیماری بلاست برنج را دارا هستند.

Biological control of rice blast disease by antagonistic fungi in vitro and under greenhouse conditions

The rice blast disease caused by Pyricularia oryzae is one of the most important fungal diseases in Iran and worldwide. From 150 samples of healthy and infected rice seedlings, leaves and spikes collected from paddy fields of Guilan province, 68 fungal isolates were obtained. Eleven isolates identified based on morphological and molecular methods that were not able to cause disease on rice in pathogenicity test including Ulocladium alternariae, Ulocladium cf. alternariae, Ulocladium cf. consortiale, Ulocladium sp., Curvularia pallescens, Preussia sp., Trichoderma harzianum, Trichoderma virens, Trichoderma viride, Alternaria citriand Epicoccum sp. were selected for rice blast disease biocontrol studies. In the laboratory, we useddual culture, culture filtrate, slide culture and volatile metabolites methods and based on results, T. harzianum, T. virens, T. viride, A. citri and U. cf. consortialeisolates had highest percentage of mycelial growth inhibition of P. oryzae. These fungal isolates were inoculated in a four–leaf stage on rice plant of Hashemi cultivar under greenhouse conditions. All inoculated fungi except U. cf. alternariae, reduced leaf blast disease rating, among them T. harzianum with 27.36% reduction in disease rating was the most effective antagonist in greenhouse studies followed by T. virens, T. viride and A. citri. Comparison of data average in least significant difference (LSD) method showed that there was significant difference betweenbiocontrol fungi (T. harzianum, U. cf. alternariae and Preussia sp.)in terms of efficiency in rice blast control. Also, there was a statistically significant difference between the fungi in terms of effect on height, fresh weight and dry weight of rice plants in the greenhouse andamong these fungi, T. harzianum showed the highest efficiency in improving these traits.The results of the present study showed that there are different fungi in microflora of rice plants which are considered as potential biological control of rice blast disease.