مطالعه مدل ریاضی رشد و نمو وابسته به دمای کفشدوزکcryptolaemus montrouzieri mulsant (coleoptera: coccinelidae)

کفشدوزک کریپتولموس، cryptolaemus montrouzieri mulsant به‌عنوان موثرترین عامل مهار زیستی روی شپشک‌های آردآلود شناخته شده است. در پژوهش حاضر تاثیر دما روی روند رشدونمو کفشدوزک مورد بررسی قرار گرفت. طول دوره رشدونمو مراحل جنینی (تخم)، لاروی، شفیرگی و کل دوره نابالغ کفشدوزک یادشده، در اتاقک رشد در دامنه دمایی 35–15 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 60–50 درصد و دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی ثبت شد. تجزیه واریانس نتایج طول دوره رشدونمو مراحل رشدونمو کفشدوزک در دماهای مختلف نشان داد که بین میانگین طول دوره رشد و  نمو هر یک از مراحل رشدی کفشدوزک در دماهای مورد بررسی از نظر آماری در سطح احتمال یک درصد تفاوت معنی‌داری وجود دارد و افزایش دما منجر به کاهش معنی‌دار طول دوره رشدونمو کفشدوزک شد. در ادامه از مدل های ریاضی برای توصیف روند رشدونمو مراحل مختلف رشدی کفشدوزک کریپتولموس در دماهای مختلف و برآورد شاخص های دمایی مربوطه استفاده شد. بر اساس نتایج به‌دست آمده، مدل های بریر–2 و لاکتین قادر به پیش‌بینی مطلوب روند رشدونمو کفشدوزک در دامنه دمایی مورد بررسی بودند. بر اساس پیش بینی مدل های یاد شده، دامنه دمایی رشدونمو مراحل نابالغ کفشدوزک کریپتولموس 33.56–10.40 درجه سلسیوس و دمای بهینه رشدونمو آن 30.08 درجه سلسیوس تعیین شد. این نتایج در بهبود شرایط محیطی در حشره خانه‌های پرورش انبوه کفشدوزک کریپتولموس و برنامه های کنترل بیولوژیک شپشک‌های آردآلود قابل استفاده خواهد بود.

Study on mathematical model for temperature–dependent development of Cryptolaemus montrouzieri Mulsant (Coleoptera: Coccinelidae)

The mealybug destroyer, Cryptoleamus montrouzieri Mulsant is known as the most effective biological control agent of the mealybugs. The effect of temperature on developmental rate of C. montrouzieri was studied. Developmental times of incubation period, larval, pupal, and overall immature stages of the mealybug destroyer were recoreded at temperatures ranging 15–35°C, 50–60% RH, and a photoperiod of (L:D) 16:8h. According to the ANOVA, temperature affected significantly developmental time of the mealybug destroyer at 1% of probability level and increasing temperature lead to decreasing developmental time. In order to describe temperature–dependent development and to estmate related thermal indices, developmental rate of C. montrouzieri modeled as a function of temperature using mathematical models. The results showed Briere–2 and Lactin non–linear models had the best performance to predict developmental rate of C. montrouzieri in the studied temperature range. According to the non–linear models, thermal tolerance for development of the overall immature stages of the mealybug destroyer was 10.40–33.56°C and optimal temperature was 30.08°C. Obtained results can be used for improving environmental conditions of the mealybug destroyer mass rearing instectariums and biological control programs.