معرفی باکتری bacillus amyloliquefaciens utb96 به‏ عنوان یک عامل کنترل بیولوژیک موثر و تجزیه‏ کننده آفلاتوکسین قارچی در شرایط آزمایشگاه

قارچ aspergillus flavus می‌تواند روی طیف گسترده‌ای از محصولات کشاورزی و موادغذایی رشد نموده و با تولید آفلاتوکسین موجب آلودگی آن‌ها شود. یکی از روش‌های مناسب برای کنترل آفلاتوکسین، استفاده از عوامل مهار زیستی است که با کاربرد باکتری‏های آنتاگونیست موثر امکان‌پذیر است. هدف از این پژوهش، جداسازی و شناسایی جدایه برتر آنتاگونیست علیه این قارچ روی پسته و سپس طراحی یک محیط کشت صنعتی و بهینه‌سازی برخی شرایط رشد آن برای به‌دست آوردن حداکثر زیست تودۀ باکتری bacillus amyloliquefaciens utb96 بود. این سویه توانست به‌میزان 98.38 درصد غلظت آفلاتوکسین را در پسته کاهش دهد. هم‌چنین توانایی بالایی در جلوگیری از رشد قارچ و هم‌چنین کاهش میزان آفلاتوکسین تولید شده به‌میزان 95.99 درصد نشان داد. علاوه بر این، ترکیبات فرّار سویه utb96 توانست به‌میزان 14.44 درصد رشد قارچ را کاهش دهد. موثرترین فاکتورهای محیطی با استفاده از طرح آزمایشی پلاکت برمن، از نظر میزان اثر آن‌ها بر تولید زیست تودۀ باکتری آنتاگونیست، غربال شده و در نهایت بهینه‌سازی تولید زیست تودۀ باکتری در محیط کشت طراحی شده با استفاده از فاکتورهای غربال شده انجام شد. نتایج نشان داد که ملاس نیشکر و شربت خیسانده ذرت به‌ترتیب در غلظت‏های 10 و 2 گرم بر لیتر می‌توانند به‌عنوان منابع کربن و ازت صنعتی در تولید مورد استفاده قرار گیرند و شرایط بهینه فرآیند برای تولید حداکثر زیست توده در این محیط کشت شامل ph معادل 7، دمای 30 درجۀ سلسیوس و نسبت کربن به ‌ازت 1:23 بود. در نهایت با اعمال این نقاط بهینه در محیط رشد باکتری در شرایط فرمانتور نیمه صنعتی میزان زیست توده به‌اندازۀ 0.17 گرم بر لیتر و میزان قدرت آنتاگونیستی افزایش پیدا کرد. گونۀ bacillus این تحقیق شباهت هایی با گونه b. velezensis نشان می دهد که بررسی ملکولی آن در حال انجام است.