کنترل بیولوژیک بیماری لکه قهوه‌ای برنج ناشی از bipolaris victoriae با استفاده از جدایه‌های قارچی در شرایط آزمایشگاه و گلخانه

بیماری لکه قهوه ای برنج که توسط گونه های مختلفی از bipolaris ایجاد می شود یکی از مهم ترین بیماری های برنج در ایران و جهان است. در این تحقیق، از مجموع 220 نمونه آلوده جمع آوری شده از مزارع برنج استان گیلان، با استفاده از محیط‌های  کشت سیب‏زمینی، دکستروز آگار و آب آگار، 80 جدایه قارچی جداسازی شد. برای شناسایی این قارچ ها، خصوصیات مورفولوژیکی آن‌ها مورد استفاده قرار گرفت و قارچ‏های شناسایی شده به گونه های bipolaris victoriae(24 جدایه)، bipolaris oryzae(12 جدایه)، alternaria tenuissima(11 جدایه)، preussia sp. (8 جدایه)، fusarium verticillioides(6 جدایه)، alternaria infectoria (7 جدایه)، alternaria citri(9 جدایه)، trichoderma harzianum(یک جدایه) و trichoderma virens(2 جدایه) تعلق داشتند. بیماری زایی تمامی جدایه های bipolaris victoriae  و bipolaris oryzae به اثبات رسید و از بین جدایه‌های قارچی متعلق به جنس های قارچی دیگر20 جدایه که در برنج ایجاد بیماری نکرده یا قدرت بیماری زایی آن‌ها بسیار کم بود برای بررسی های مهار زیستی انتخاب شدند. در آزمایشگاه از روش های مختلفی مانند مطالعه بازدارندگی رشد victoriaeb. با استفاده از عصاره‌ی کشت، کشت متقابل قارچ های آنتاگونیست مورد نظر و victoriaeb. به روش کشت اسلاید و اثر متابولیت‌های فرار در بازدارندگی رشد این قارچ استفاده شد. t. harzianum به‌عنوان موثرترین جدایه در مهار رشد میسلیومی عامل بیماری در آزمایشگاه شناخته شد. در گلخانه همه‌ی جدایه‌ها به استثنای a. tenuissima و f. verticillioides شدت بیماری لکه قهوه ای را کاهش دادند که در این بین، جدایه‌ی preussia sp. با کاهش شدت بیماری به میزان 33/4% موثرترین آنتاگونیست در بررسی های گلخانه ای تشخیص داده شد و در رتبه‌های بعدی به‌ترتیب جدایه‌های t. harzianum، a. citri، a. infectoria و t. virensاز بیشترین کارایی در کنترل بیماری برخوردار بودند. تجزیه‌ی واریانس و مقایسه‌ی میانگین صفات به‌روش حداقل اختلاف معنی‌دار (lsd)، تفاوت معنی‌دار قارچ‌های مورد مطالعه را از نظر کارایی در کنترل بیماری لکه قهوه‌ای برنج اثبات کرد.

Biological control of rice brown spot disease caused by Bipolaris victoriae by some fungal isolates in the greenhouse and in vitro conditions

The rice brown spot disease caused by Bipolaris spp., is one of the most important diseases of rice in Iran and world. Eighty fungal isolates were isolated from 220 collected samples in Guilan province fields using PDA and WA. Morphological characteristics were used for identification of these fungi.  Identified fungal species belonged to Bipolaris victoriae (24 isolates), Bipolaris oryzae (12 isolates), Alternaria tenuissima (11 isolates), Preussia sp. (8 isolates), Fusarium verticillioides (6 isolates), Alternaria infectoria (7 isolates), Alternaria citri (9 isolates), Trichoderma harzianum (one isolate)and Trichoderma virens (two isolates). Pathogenicity of all isolates of Bipolaris spp. was proved and among fungal isolates belonged to other fungal genera, 20 isolates which did not cause disease on rice or their pathogenicity was low were selected for biocontrol studies. In the laboratory, various methods were used  such as inhibition of B. victoriae using culture filtrate,dual culture of the studied antagonistic fungi and B. victoriae by slide culture and effect of volatile metabolites on the inhibition of growth of this fungus. T. harzianum had been recognized as the most effective isolate in mycelial growth inhibition  of the causal agent in vitro. In the greenhouse experiment, all  isolates, except A. tenussima and F. verticilliodes, reduced disease rating of brown spot.The Preussia sp. isolate with 33.4% reduction in disease rating was the most effective antagonist followed by T. harzianum, A. citri, A. infectoria and T. virens which had the highest effect in control of disease, respectively. Analyze of variance and comparing the average characters in LSD method showed significant difference in terms of efficiency in disease control among studied fungi.