امکان‌سنجی وضع مقررات نظارتی و احتیاطی برای بانک‌های توسعه‌ای و ارائۀ سیاست‌های نظارتی در راستای اقتصاد مقاومتی

سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی با هدف تامین رشد پویا، بهبود شاخص‌های مقاومت اقتصادی، دستیابی به اهداف سند چشم‌انداز بیست‌ساله و با رویکرد جهادی، انعطاف‌پذیر، فرصت‌ساز، مولد، درون‌زا، پیشرو و برون‌گرا ابلاغ شده است. بی‌ثباتی در اقتصاد می‌تواند به پیامدهای نامطلوب و دوره‌های ناپایداری در اقتصاد کلان و شبکۀ بانکی کشور منجر شود. این نوسانات اقتصادی به شکل های مختلف ازجمله افزایش نرخ تورم، افزایش نرخ بهرۀ بانکی، افزایش نرخ بهرۀ وام‌های بین‌بانکی و مطالبات معوق بانک‌ها نمایان می‌گردد. توجه ویژه به سیاست احتیاطی کلان در اقتصادهای توسعه‌یافته و درحال‌توسعه کاملاً مشهود است. مقررات مالی در بانک‌ها در سه سطح بررسی می‌شود: 1. قوانین ناظر بر تاسیس و فعالیت مربوط به هر کشور؛ 2. مقررات و مصوبات مربوط به هیئت وزیران؛ 3. لایۀ نظارتی که بررسی می‌کند بستر ایجاد بانک‌های توسعه‌ای قانون است یا براساس اساسنامۀ آن‌هاست که به تصویب هیئت وزیران رسیده است. با توجه به تفاوت نقش، اهداف و عملکرد بانک‌های توسعه‌ای با بانک‌های تجاری و تخصصی می‌توان گفت یکی از ضرورت‌های اساسی برای این دسته از بانک‌ها بررسی مقررات نظارتی حاکم بر آن‌هاست. بنابراین در این مقاله سعی شده است با استفاده از روش تحقیق توصیفی کاربردی، به دو پرسش اساسی در این خصوص پاسخ داده شود: از دیدگاه نظری، آیا بانک‌های توسعه‌ای باید با مقررات احتیاطی کنترل شود؟ آیا توافق بازل چارچوبی مناسب برای بانک‌های توسعه‌ای است و چالش‌های هریک از پیمان‌های بازل چیست؟ طبق یافته‌های این مقاله، بانک‌های توسعه‌ای بیش از اینکه به مقررات احتیاطی نیاز داشته باشند، باید از سوی مقام ناظر جهت حصول اهداف مورد نظر این نوع بانک تحت نظارت قرار بگیرند. درخصوص پرسش دوم، سه پیمان بازل بررسی و این نتیجه حاصل شد که پیمان دوم بازل به‌دلیل انعطاف‌پذیری بیشتر، از سوی اغلب بانک‌‌های توسعه‌ای در سطح جهان استقبال شد. نتایج این پژوهش درخصوص بازل سه نشان می‌دهد برخی الزامات این پیمان برای بانک‌های توسعه‌ای مشکل‌ساز به‌نظر نمی‌رسد؛ مانند درمان ریسک نقدینگی و مشتقات؛ اما برخی الزامات جدید در بازل سه نگران‌کننده می‌نُماید.

a feasibility study of the regulatory and prudential regulations for the development banks and some regulatory policies for the resistance economy

the general policies of the resistance economy aim to support development, dynamicity, and improvement of resistance economy indexes in order to achieve the 20-year development plan. this is issued through a flexible, opportunistic, and generative approach. the instability of economy can have irreparable consequences, resulting in instable periods in the macro-economy and banking system of the country. this manifests itself through increasing inflation, high bank interest rate, increased inter-banking loan interest, among others. it is evident that the developed and developing economies consider prudential macro-policies. financial regulations in banks could be studied at three levels: 1. regulatory rules concerning the establishment and activities in a country, 2. regulations enacted by the administrative cabinet, 3. prudential level which investigates the legality of development banks. considering the different roles, aims, and performances of the development banks from commercial ones, one can suggest that one of the main necessities of these types of banks is to analyze the regulatory rules controlling them. therefore, this study employs a descriptive-practical method to answer the following two questions: 1. from a theoretical perspective, should development banks be controlled through prudential regulations? does bazel agreement provide a proper framework for the development banks? if so, what are their challenges? the findings indicated that rather than enforcing prudential regulations, the development banks need to be controlled by the supervisor of the sector in order to achieve their aims. so far as the second question is concerned, after analyzing three bazel agreements, it was found that the second agreement was more flexible, welcomed by most of the development banks around the world. the results concerning the third bazel agreement showed that some of the requirements are not problematic for the development banks, such as cash risk treatment; however, some others are concerning.