بررسی برنامۀ ششم توسعه برمبنای گفتمان اقتصادی انقلاب اسلامی پیرامون پیشرفت روستایی؛ پیشنهادهایی برای تدوین سند برنامۀ هفتم توسعه

با توجه به تاثیر برنامه‌های توسعه بر روند قانون‌گذاری و تصمیمات مجریان، بررسی میزان انطباق این برنامه‌ها با گفتمان اقتصادی انقلاب اسلامی و پایش موفقیت آن برنامه‏‌ها در اجرا، یکی از ضروریات تداوم آرمان‌های انقلاب اسلامی است. ازاین‌رو «استخراج مولفه‌های پیشرفت روستایی در چارچوب گفتمان انقلاب اسلامی»، «بررسی عملکرد برنامۀ ششم توسعه از منظر سازگاری با مولفه‌های پیش‌گفته» و «ارائۀ پیشنهاد برای تدوین سند برنامۀ هفتم توسعه در راستای انطباق با آن مولفه‌‎ها» سه مسئلۀ مورد توجه در این مقاله است. پژوهش حاضر در گام نخست در پی استخراج گفتمان اقتصادی انقلاب اسلامی ایران در حوزۀ پیشرفت روستایی از مجرای روش تحلیل مضمون است و در این راستا به بررسی بیانات امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری و همچنین سند قانون اساسی پرداخته است. پس از کشف مولفه‌های محوری گفتمان انقلاب اسلامی در حوزۀ پیشرفت روستایی، سند ششم توسعه براساس مفاهیم و مضامین استخراج‌شده مورد بررسی و قضاوت قرار گرفته است. همچنین با استفاده از داده‏های رسمی و شاخص‏های اقتصادی مربوطه، میزان موفقیت این سند در تحقق گفتمان اقتصادی انقلاب اسلامی در عرصۀ اجرا بررسی شده است. با وجود توجه به بسیاری از مولفه‌های گفتمان انقلاب اسلامی در متن قانون برنامۀ پنج‌سالۀ ششم توسعۀ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران ناظر به عرصۀ پیشرفت روستایی، روند موجود در برخی شاخص‌ها مطلوب نیست؛ بنابراین پیشنهاد می‌شود در متن سند برنامۀ هفتم توسعه، ضمن توجه به جامعیت، برای رفع برخی نواقص عملکردی و پدیده‌های موجود همت گماشته شود.

a review of the sixth development plan based on the economic discourse of the islamic revolution on rural development: suggestions for drafting the seventh development plan

considering the impact of development plans on the policy makers and executives, the achievement of the islamic revolution’s aims depends largely on the compatibility of these plans with the economic discourse of the islamic revolution and their implementation. accordingly, this study focused on &identifying the rural progress elements within islamic revolution discourse&, &analyzing the sixth development plan’s compatibility with these elements&, and &suggesting some ideas for the seventh development plan draft&. the method employed was content analysis applied to imam khomeini’s and the supreme leader’s speeches, as well as the constitution. after identifying the elements of islamic revolution’s discourse with regards to the rural progress, the sixth development plan was investigated. also, using the official data and the economic indexes, the compatibility of this document with the economic discourse of the revolution was studied. it was found that the compatibility of the indexes is not much promising, considering the revolution’s discourse in the sixth economic, socio-cultural development plan. therefore, it was suggested that the seventh development plan should modify some of these pitfalls.