روش‌شناسی سیاست‌پردازی آب در رودخانه‌های فرامرزی

آب بیش از سه‌چهارم سطح زمین را پوشانده؛ اما فقط 0/000006 درصد آب‌های کرۀ زمین و 0/26 درصد آب‌های شیرین برای مصارف انسان قابل استفاده است. محدودیت مقدار این عنصر حیاتی در کنار توزیع ناهمگون منابع آب موجود، موجب ایجاد بحران آب به‌صورت بالقوه برای بالغ بر نیمی از جمعیت کرۀ زمین شده است. تغییر اقلیم، افزایش جمعیت و افزایش نامتعارف مصرف آب موجب خواهد شد تا بحران آب به‌صورت بالفعل گریبان‌گیر بیش از دوسوم ساکنان کرۀ زمین شود. با توجه به منطبق نبودن مرزهای کشورها با مرزهای طبیعی حوضه‌های آبریز و به‌وجود آمدن حوضه‌های آبی مشترک، نحوۀ تقسیم و استفاده از آب‌های مشترک به مسئله و چالشی اساسی تبدیل شده است. برای بهره‌برداری منصفانه و معقول از آب‌های مشترک، قواعد بین‌المللی نیاز است تا اختلافات موجود را حل کند و مانع از بروز تنش و مناقشه بین ذی‌مدخلان حوضه‌های آبریز مشترک شود. در این پژوهش، با مطالعۀ مقررات و متغیرهای موثر بر تقسیم آب‌های فرامرزی، به روش‌شناسی دیپلماسی آب در حوضه‌های فرامرزی پرداخته شده و تعریف تازه‌ای از مفهوم دیپلماسی آب بیان شده است.

water diplomacy methodology in transboundary rivers

water has covered more than three fourth of the earth; however, only 0.000006% of the total and 0.26% of the sweet water can be consumed by humans. the shortage and the heterogeneous distribution of such resource have created serious water crisis for half of the world population. climate change, population increase, and uncommon water usage have resulted in serious problems for more than two third of the world inhabitants. the contrast between the country borders and natural borders of water resources and shared water regions have added to the complexity of the issue. to benefit fairly from the shared waters, international laws are required to deal with the conflicts, and prevent further arguments. this study, accordingly, investigates the regulations and variables of transoundary water distribution through water diplomacy methodology and presents a new definition of water diplomacy.