ارائه چارچوبی برای مدیریت مقابله با قاچاق سوخت در ایران

اختلاف قیمت سوخت یارانه ای در داخل کشور با قیمت سوخت در خارج از کشور، فرصتی مناسب برای قاچاق سوخت توسط سوداگران ایجاد کرده است. این معضل، چرخه تامین و توزیع سوخت را دچار چالشی بزرگ نموده‌است. لذا برای مقابله با این پدیده شوم در اقتصاد کشور، ارائه چارچوبی برای مدیریت مقابله با قاچاق سوخت یارانه ای ضروری می باشد.در این پژوهش در مرحله اول به روش استخوان ماهی و با استفاده از ابزار مطالعات کتابخوانه ای، مطالعات میدانی، مصاحبه و روش دلفی، علت ریشه ای بوجود آمدن قاچاق سوخت مشخص شد. سپس روابط علت و معلولی عوامل با استفاده از روش دیمتل با هدف مشخص شدن اهمیت هر کدام از عوامل ترسیم گردید. سپس راهکارهایی جهت رفع عوامل یاد شده از طریق جلسات طوفان ذهنی و مصاحبه با خبرگان صنعت نفت ارائه گردید. در پایان نیز با استفاده از روش تلفیقی ای.اچ.پیدیمتل، رتبه بندی راهکارها برای تخصیص منابع انجام شد. در هر مرحله از چارچوب پیشنهادی پژوهش، نتایج بدست آمده به تائید خبرگان صنعت نفت رسید و همین امر دلیل محکمی بر اعتبارسنجی چارچوب پیشنهادی جهت رفع قاچاق سوخت در کشور می باشد.

Provide a framework for managing Iran fuel smuggling

Difference between subsidized fuel prices inside and outside the country, create good opportunity for trafficking in fuel by smugglers. A major challenge is happen in supply and distribution cycle of fuel by this problem. Then, providing a framework for managing subsidy fuel is essential in economy of the country.In the first step in this research, the root cause of the smuggling of fuel was identified by the fish boned method and reading studies, field studies, interview and Delphi method. Then, the cause and effect relation of the factors was drawn with DEMATEL method. Then, the solutions were presented to eliminate these factors through mental storm meetings and interviews with oil industry experts. At the final step, ranking of solutions for resource allocation are done by the hybrid AHPDEMATEL method.At each stage of the proposed research framework, the results obtained were certified by oil industry experts. This is a solid proof of the credibility of the proposed framework for the elimination of fuel smuggling in the country.