تحلیل محتوای سیاست‌های توسعه کارآفرینی در برنامه‌های پنج ساله توسعه کشور

یکی از اسنادی که به‌عنوان سند بالادستی و هدایتگر توسعه، مبنای عمل مجریان قرار دارد، برنامه‌های پنج‌ساله توسعه کشور است. هدف تحقیق حاضر، پاسخ به این پرسش محوری است که در برنامه‌های پنج‌ساله توسعه کشور به مثابه یکی از بالاترین سندهای هدایت‌کنندۀ جریان توسعه، تا چه اندازه توسعه کارآفرینی در سیاست‌گذاری‌های ملّی مورد توجه قرار گرفته است؟ برای پاسخ‌گویی به این سوال از تکنیک تحلیل محتوای کمّی و رویکرد به‌کارگیری قیاسی مقوله‌ها استفاده شد. نظریه مبنایی درنظر گرفته شده برای تحلیل محتوای سیاست‌ها، «مدل الفبای کارآفرینیِ» دیده‌بان جهانی کارآفرینی، در سه سطح و به ترتیبِ مولفه‌های سه‌گانۀ ایجاد و تقویت نگرشهای کارآفرینانه، بروز رفتارهای کارآفرینانه و بهبود نتایج کارآفرینانه است. جامعه آماری پژوهش، برنامه‌های پنج‌ساله توسعه کشور بوده است. دسته‌بندی گزاره‌های مرتبط با توسعه کارآفرینی بر اساس فرآیند کدگذاری در سه مرحله کدگذاری باز، محوری و گزینشی انجام شد و داده‌ها در فرم کدگذاری به‌عنوان ابزار گرد‌آوری داده‌ها جمع‌آوری شدند. یافته‌ها نشان می‌دهد اگرچه بازگویی واژگان کارآفرین، کارآفرینی و کسب‌وکار، در محتوای برنامه‌های اول تا ششم توسعه با رشد همراه بوده؛ لیکن سیاستهای تدوین شده از نظر مولفه‌های مدل توسعه کارآفرینی تناسب چندانی با یکدیگر نداشته و بیشترین توجه، به رفتارها و نتایج کارآفرینانه و سپس به نگرش‌های کارآفرینانه معطوف بوده است. این در حالی‌است که بر اساس نظریات توسعه کارآفرینی، ابتدا بایستی نگرش‌های کارآفرینانه شکل گرفته و تقویت شوند و با تکیه بر آن است که رفتارها و نتایج کارآفرینانه توسعه می‌یابند. در نهایت بر پایۀ فرآیند و یافته‌های این پژوهش، پیشنهادهایی برای سیاست‌گذاری توسعه کارآفرینی ارائه شد.

Content Analysis of Entrepreneurship Development Policies in the FiveYear Development Plans

One of the documents, which are the basis for the executive act as an upstream document and development guideline, is the fiveyear development plan of the country. The purpose of this research is to answer how much the development of entrepreneurship, attented and emphasized in fiveyear development plan? To answer the research question, quantitative content analysis technique based on deductive approach of the categories was used. To analyze the policies, the GEM model and the three components of this model used as basic theory. These components are creating and strengthening entrepreneurial attitudes, the emergence of entrepreneurial behaviors and the improvement of entrepreneurial consequences. The results show that during the first to sixth development plans, the attention to entrepreneurship has significant growth compared to the previous program, but the development policies from the perspective of the components of the entrepreneurship development model, they do not fit in with each other and have paid the most attention to entrepreneurial behaviors and concequences, and finally entrepreneurial attitudes. According to the results, policy recommendations for entrepreneurship development with more emphasis on strengthening entrepreneurial attitudes are presented.