تحلیل هزینه- فایده آموزش عالی در گروه علوم انسانی

گرایش جهانی به سمت اقتصاد دانش محور در دهه‌های اخیر، سرمایه انسانی و نیروی کار موثر را به یکی از اصلی‌ترین متغیرهای مدل‌های رشد تبدیل نموده و باعث افزایش تمایل دولت ها و افراد به سرمایه گذاری درآموزش عالی شده است. به طور کلی، تلقی نمودن آموزش عالی به عنوان نوعی سرمایه گذاری و گسترش و توسعه نظام‌های آموزشی از یک سو و رشد فزاینده سهم آموزش از تولید ناخالص ملی و بودجه کشور از سوی دیگر، توجه اقتصاددانان و برنامه‌ریزان را به بررسی میزان اثربخشی فعالیت‌های آموزشی معطوف ساخته است. یکی از تکنیک‌های موثر در این زمینه تحلیل هزینه – فایده است که براساس آن برنامه ریزان می توانند در مورد تخصیص منابع به آموزش عالی در سطوح مختلف تصمیم گیری کنند. در این مطالعه بر اساس روش هزینهفایده به برآورد نرخ بازده خصوصی و اجتماعی آموزش عالی در گروه علوم انسانی پرداخته شده است. برای این منظور از دو روش پیش از اجرا و پس از اجرا استفاده گردیده است. در روش پیش از اجرا با استفاده از اطلاعات جمع آوری شده از درآمد انتظاری دانشجویان کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترای گروه علوم انسانی دانشگاه تبریز به برآورد نرخ بازده خصوصی انتظاری مبادرت شده است. همچنین در روش پس از اجرا بر اساس اطلاعات جمع آوری شده از کارمندان دولتی با مدرک تحصیلی گروه علوم انسانی، میزان نرخ بازده خصوصی تحقق یافته محاسبه ‌شده است. در انتها و با محاسبه نرخ بازده اجتماعی برای دوره های کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا این نتیجه حاصل شده که نرخ بازده در هر سه سطح منفی است. این امر نشان دهنده عدم بازده مناسب سرمایه های انسانی در کشور است.

Cost Benefit Analysis of Higher Education in the Humanities

In recent decades, a global tendency towards the knowledgebased economy has become human capital and effective labor to one of the major factors of economic growth and has led to increasing willingness of governments and individuals to invest in higher education. Generally, considering higher education as an investment and development of educational systems on the one hand and increasing the share of education in GDP and the national budget, on the other hand, has attracted the attention of economists and planners to evaluate the effectiveness of investment in education. One of the most effective techniques in this field is Cost Benefit Analysis (CBA) that by using it planners can decide on the allocation of resources to different levels of higher education. In this study, based on cost benefit analysis to estimate the private and social rates of return to higher education in the humanities. For this purpose, two exant and expost implementation methods have been used. In the exante method using data collected about the expected income of undergraduate, Master’s and Doctorate students of humanities in Tabriz University expected a private rate of return to education is estimated. Also, in the expost method, using the data collected from state employees with a degree in Humanities group, achieved private rates of return is calculated. At the end, the social rate of return for bachelor, master, and doctorate are calculated. Based on the results the rate of return is negative in all three levels. This indicates the lack of an appropriate return on human capital in the country.