شناسایی و اولویت بندی مضمون های سنجش کلاسی عادلانه با استفاده از روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی

هدف: پژوهش حاضر با هدف شناسایی و وزن دهی مضمون ها و زیرمضمون های سنجش کلاسی عادلانه انجام شد. روش پژوهش: برای دستیابی به این هدف، ابتدا یک مطالعۀ کیفی به روش پدیدارشناسی تفسیری انجام شد. برای جمع آوری داده ها از مصاحبۀ نیمه ساختاریافته استفاده شد. با استفاده از نمونه گیری ملاکی، پس از انجام 29 مصاحبۀ انفرادی، یک مصاحبۀ گروهی و یک گروه کانونی با دانشجویانی که حداقل دو ترم تجربۀ موردِ سنجش عملکرد واقع شدن در دانشگاه تهران داشتند، اشباع موضوعی استقرایی به دست آمد. برای وزن دهی به این مضمون ها از روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی استفاده شد. داده های این مرحله با استفاده از پرسشنامۀ مقایسۀ زوجی که شامل 53 مقایسه بود از یک نمونۀ نُه نفری از متخصصان حوزۀ سنجش جمع آوری شد. یافته‌ها: تحلیل ادراک دانشجویان با استفاده از روش ریکور و در سه مرحلۀ ساده‌خوانی، تحلیل ساختاری و درک جامع انجام شد. استخراج واحدهای معنایی به شناسایی 20 زیرمضمون منجر شد که در 5 مضمونِ اصلی «عدالت آموزشی»، «عدالت رویه ای»، «ماهیت سنجش»، «عدالت تعاملی» و «عدالت در آزمون کتبی» دسته‌بندی شد. نتایج حاصل از تحلیل سلسه‌مراتبی فازی نشان داد که در بین 5 مضمون اصلی، «عدالت آموزشی» با وزن 0/318 در جایگاه اول قرار داشت و بعد از آن به ترتیب مضمون های «عدالت رویه ای»، «ماهیت سنجش»، «عدالت تعاملی» و «عدالت در آزمون کتبی» قرار داشتند. وزن های نهایی زیرمضمون ها از ضرب وزن مضمون های اصلی در وزن نسبی زیرمضمون ها به دست آمد؛ بر این اساس زیرمضمون «کیفیت تدریس» با وزن 0/22 در جایگاه اول و زیرمضمون های «عدالت اطلاعاتی» و «حرفه ای گری در تدریس»  به ترتیب با وزن های 0/11 و 0/09 در جایگاه های بعدی قرار گرفتند. نتیجه‌گیری: ادراک دانشجویان از عدالت در سنجش، ترکیبی از مفاهیم نظریه های اندازه گیری و عدالت سازمانی است و وزن بالای مضمون «عدالت آموزشی» در بین مضمون ها و زیر مضمون ِکیفیت تدریس این مضمون در بین تمام زیرمضمون های به دست آمده نشان داد که نقض عدالت آموزشی در بُعد کیفیت تدریس به درک ناعادلانۀ سنجش منجر خواهد شد و در مقابل اگر افراد احساس کنند تدریس استاد از کیفیت مطلوبی برخوردار است و رویه‌های مورد استفاده برای تخصیص نتایج عادلانه است حتی اگر برای آن‌ها مطلوب نباشد، نتایج را می‌پذیرند و آن‌ را عادلانه‌تر درک می کنند.

recognizing and prioritizing fair classroom assessment themes using fuzzy analytical hierarchy process (fahp) method

objective: the aim of this study was to identify and weigh the themes and sub- themes of fair classroom assessment.methods: to achieve this aim, an interpretive phenomenology study was carried out. semi-structured qualitative interviews were used to collect data. using criterion sampling, after conducting 29 individual interviews, one group interview and one focus group interview with students who had at least two semesters of experience in the university of tehran, inductive thematic saturation was obtained. fuzzy analytical hierarchy process method was used to weigh these themes. data for this stage were collected by a pairwise comparison questionnaire that included 53 comparisons from a sample of 9 experts in the field of assessment.   results: students’ point of view analysis was performed using the ricoeur method. extraction of meaning units led to the identification of 20 sub-themes in 5 main themes of educational fairness, procedural fairness, nature of assessment, interactional fairness, and fairness in paper and pencil test. the results of fuzzy analytical hierarchy process showed that among the 5 main themes, educational fairness with a weight of 0.318 was in the first place, followed by the themes of procedural fairness, nature of assessment, interactional fairness, and fairness in paper and pencil test respectively. the final weights of the sub- themes were obtained by multiplying the weight of the main themes by the relative weight of the sub- themes; accordingly, the sub- theme of teaching quality with a weight of 0.22 in the first place and the sub- themes of informational fairness and professionalism in teaching with weights of 0.11 and 0.09 were in the next positions, respectively.conclusion: students’ perception of fairness in assessment is a combination of the concepts of measurement theories and organizational justice, and the high weight of the theme of educational fairness among the all themes and sub- theme of teaching quality of this theme among all sub- themes obtained showed that violation of educational fairness in the dimension of teaching quality will lead to an unfair perception of assessment. conversely, if people feel that the teacher’s teaching is of good quality and that the procedures used to assign the results are fair, even if it is not desirable for them, they will accept the results and understand them more fairly.