شناسایی مولفه‌های اخلاق ارزشیابی در آموزش عالی از دیدگاه اعضای هیئت علمی و میزان کاربست آن از منظر دانشجویان

هدف از اجرای این پژوهش، شناسایی مولفه‌های اخلاق ارزشیابی از دیدگاه اعضای هیئت علمی و بررسی میزان کاربست آن از دیدگاه دانشجویان بود. روش پژوهش، رویکرد ترکیبی از نوع اکتشافی متوالی است. مرحله اول کیفی و مرحله دوم کمّی و از نوع توصیفی پیمایشی است. مشارکت‌کنندگان بخش کیفی، اعضای هیئت علمی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان و جامعه آماری بخش کمّی، دانشجویان کارشناسی ارشد و کارشناسی این دانشگاه به تعداد 6065 نفر بود که با نمونه‌گیری هدفمند با 16 عضو هیئت علمی مصاحبه شد و 362 نفر از دانشجویان نیز با روش نمونه‌گیری طبقه‌ای نسبتی انتخاب شدند. ابزار بخش کیفی، مصاحبه نیمه‌ساختارمند و ابزار بخش کمّی، پرسشنامه اخلاق ارزشیابی محقق‌ساخته شامل 34 گویه بود. برای تحلیل یافته‌ها از تحلیل محتوای کیفی از نوع عرفی و آزمون t تک‌نمونه‌ای و t مستقل برای بخش کمّی استفاده شد.یافته‌های کیفی شامل 6 مولفه که به‌عنوان مولفه‌های اخلاق ارزشیابی شناسایی شد. نتایج کمّی نشان داد، میزان کاربست مولفه ارتباطات موثر در ارزشیابی مطلوب و مولفه‌های «سوگیری نکردن در ارزشیابی، ملاحظات اخلاقی در ارزشیابی و پایایی و روایی ابزارهای ارزشیابی» از دیدگاه دانشجویان کارشناسی ارشد کمتر از میانگین مفروض گزارش شدند. همچنین از دیدگاه دانشجویان کارشناسی مولفه‌های: ارزشیابی به‌مثابه یادگیری، ارزشیابی اصولی و صحیح، ارتباطات علمی موثر در ارزشیابی مطلوب گزارش شدند. بررسی تفاوت میزان کاربست مولفه‌های اخلاق ارزشیابی بین دانشجویان دختر و پسر نشان‌دهنده آن است که در مولفه‌های سوگیری نکردن در ارزشیابی، ارتباطات علمی موثر در ارزشیابی و پایایی و روایی ابزارهای ارزشیابی تفاوت معنی‌داری وجود دارد و در سایر مولفه‌ها تفاوتی دیده نشد. نظام اخلاقی در آموزش عالی به‌ویژه در ارزشیابی دانشجویان، منعکس‌کننده رفتارهای حرفه‌ای و تعهد اخلاقی استادان است.