روابط اجتماعی در جامعۀ شهری: بررسی عوامل اجتماعی و روانی موثر بر احساس تنهایی (مورد مطالعه: شهروندان تهرانی)

از جمله مسائل اجتماعی که با ظهور عصر مدرن، گریبان‌گیر جامعۀ انسانی شده و توجه بسیاری از محققان را به خود جلب کرده است، کاهش ارتباطات اجتماعی، تضعیف نگران‌کنندۀ پیوندها و گسترش پدیدۀ «احساس تنهایی» است؛ پدیده‌ای که از سیالیت پیوندهای اجتماعی در جامعۀ معاصر ناشی می شود. هدف پژوهش حاضر، بررسی عوامل اجتماعی و روانی موثر بر احساس تنهایی در میان شهروندان تهرانی است. پژوهش پیمایشی است و جامعۀ آماری مورد بررسی، تمامی شهروندان بالای 18 سال کلان‌شهر تهران هستند. از میان آن‌ها، حجم نمونۀ 524 نفری برحسب فرمول کوکران و به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شد و داده‌های آماری به وسیلۀ نرم‌افزار spss16‌ به صورت توصیفی و تحلیلی بررسی شدند. مطابق یافته‌ها، میانگین شیوع احساس تنهایی (در دامنۀ 0100) در جامعۀ مورد مطالعه 13/36 است و نیمی از شهروندان کمتر از متوسط، 6/30‌ درصد در حد متوسط و 6/6‌ درصد زیاد و بیشتر از متوسط، در زندگی روزمره احساس تنهایی را تجربه می‌کنند. یافته‌های تحلیلی نیز نشان داد که متغیرهای دینداری، حمایت اجتماعی، سلامت روان و رضایت از زندگی، رابطه‌ای معنادار و منفی، و متغیر انزوای اجتماعی، رابطه‌ای معنادار و مثبت با احساس تنهایی دارد. همچنین متغیر حمایت اجتماعی، بیشترین میزان اثرگذاری مستقیم و خالص را بر احساس تنهایی به خود اختصاص داده است.