واکاوی جامعه‌شناختی احساسات شهروندان تهرانی به محیط‌ زیست

تعامل انسان با محیط ‌زیست، همواره مورد توجه دانشمندان و متخصصان حیطه‌های گوناگون علمی بوده است. دهه‌های متمادی است که اثبات شده است بهبود رابطۀ انسان با محیط ‌زیست در وجوه گوناگون، لزوماً متاثر از نگرش‌ها، احساسات و دیدگاه‌ های آن‌ها به محیط‌ زیست است، درحالی ‌که بررسی احساسات زیست محیطی به صورت مجزا در ایران، سابقه ای نداشته است. احساسات زیست‌ محیطی که دارای دلالت‌های وظیفه گرایی و تعلق مندی هستند، تاثیری مهم بر انواع رفتارها در قبال محیط ‌زیست دارند. این پژوهش به روش پیمایش و نمونه گیری طبقه ای و خوشه ای تصادفی از ساکنان بالغ شهر تهران و با استفاده از پرسشنامۀ محقق ساخته، به بررسی عوامل اجتماعی موثر بر احساسات زیست‌محیطی و سازوکارهای (مکانیسم‌های) مربوط پرداخته است. نتایج نشان می دهد میانگین احساسات زیست‌محیطی شهروندان تهرانی در مقیاس صفر تا صد، بین 1/62 تا 1/65 است که متوسط به بالا تلقی می‌شود. روابط دومتغیره بین جنس، ارزش‌های زیست‌محیطی، تجربۀ ارتباط با طبیعت، جامعه پذیری زیست‌ محیطی و دینداری، با متغیر وابسته معنادار است. در تحلیل رگرسیون چندگانه، مدل نظری، بیش از 64 درصد از تغییرهای متغیر وابسته را تبیین کرده است. نتایج تحلیل مسیر نیز از طریق تاثیرگذاری بر تجربۀ ارتباط با طبیعت، بیشترین تاثیرگذاری را درمورد متغیر ارزش‌های زیست‌ محیطی و درنهایت، تاثیرگذاری بر متغیر وابسته با میزان اثر کل 578/0 به‌دست داده است.

Sociological Study of Emotions of Residents of Tehran toward Nature

Interaction between human and his environment is always in consideration from scientists and scholars across various scientific spheres. For decades there are not any doubts that Enhancement of connection between human and nature in various forms is necessarily influenced by their attitudes, feelings and perspectives toward this environment. However, examining of environmental emotions separately in Iran has not any record. Environmental emotions with implications of sense of duty and belonging to nature have an important impact on types of behavior towards nature. This research using survey method and random stratified cluster sling of total mature residents of Tehran city and also structured questionnaire has studied social causes and related mechanisms which influence environmental emotions. Findings show that the mean of environmental emotions of Tehran residents in a numerical scale between 0 to 100 is about 62.1 to 65.1 which are considered above average level. In bivariate relationships between sex, environmental values, experience of connection to nature, environmental socialization and religiosity with dependent variable, statistical significance was confirmed. In multiple regression, theoretical model could explain about 64% of dependent variable’s variation. Results from path analysis also give the most effect abbot environmental values on experience of connection to nature and then on dependent variable with total effect about 0.573.