بررسی نقش سرمایه فرهنگی و اجتماعی در ورود به بخش اشتغال غیررسمی (مورد مطالعه شاگرد مکانیک‏های چاپارخانه‏ همدان)

یکی از فعالیت‌های که در همه شهرهای ایران به‌وفور مشهود است، خدمات مربوط به خودروست. این خدمات در تقسیم‌بندی‌های اقتصادی جز بخش غیررسمی است و هزاران نفر در این حوزه مشغول فعالیت‌اند. این فضای شهری میدان عمل نیروهای فعال در آن عمل می‌کند. همچنین، بخش یاد شده دارای فرهنگ ویژه خود است که واردشوندگان به این ساختار غیررسمی باید قواعد آن را پذیرا باشند و از آن تبعیت کنند. محله چاپارخانه همدان دربرگیرنده بخش قابل‌توجهی از مشاغل مرتبط با خدمات ماشین (مکانیکی، صافکار، نقاش و...) است. این بستر خرده‌فرهنگ و قوانین نانوشته‌ای دارد که فقط افراد دارای ویژگی‌های خاص توان ورود به آن را دارند. این تحقیق با هدف مطالعه نظام ورود به این فضای شهری با استفاده از روش‌های کیفی مبتنی بر نظریه زمینه‌ای، چگونگی ورود به آن را مطالعه می‌کند. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد دو الگو و سبک کلی «اختیاری» و «اجباری» برای ورود به این سیستم وجود دارد. الگوی اجباری برآمده از بستری است که در آن افراد از سرمایه فرهنگی پایینی در زمینه آگاهی از مشاغل مختلف برخودارند و فاقد مهارت قبلی در زمینه این‌گونه مشاغل‌اند. این افراد برای ورود به بازار کار از سرمایه اجتماعی فامیلی- قومی بهره می‌گیرند. الگوی «اختیاری» نیز مبتنی بر بستر سرمایه فرهنگی همچون آگاهی از مشاغل موجود در جامعه است و با داشتن مهارت قبلی در زمینه شغلی مورد نظر از سرمایه اجتماعی خانوادگی بهره می‌گیرد.