ماندن یا مهاجرت مجدد (مطالعۀ عوامل موثر بر ناپایداری مهاجرت بازگشتی در میان نیروی کار ماهر و متخصص ایرانی)

دهه‌ها است که ایران به‌عنوان یکی از کشورهای فرستندۀ مهاجر، به‌ویژه قشر تحصیل‌کرده و متخصص شناخته می‌شود، اما به مسئلۀ بازگشت آنان کمتر پرداخته شده است. از این‌رو پژوهش حاضر با ورود به مبحث کلی مهاجرت بازگشتی ایرانیان، آن را از منظر چرایی ناپایداری بازگشت‌های ایرانی از خلال قصد (بالقوه یا بالفعل) مهاجرت مجدد در میان تحصیل‌کردگان بازگشتی بررسی می‌کند.جامعۀ مورد مطالعه تحصیل‌کردگانی هستند که در بازۀ زمانی 1370 تا 1400 به ایران بازگشته‌اند. از میان آنان 33 نمونه به‌صورت تصادفی انتخاب شدند. داده‌ها به روش «مصاحبۀ عمیق» گردآوری، با روش «تماتیک» تحلیل، و نهایتاً با استفاده از نظریۀ «رفاه اجتماعی» از «فیتزپتریک» پشتیبانی شدند.یافته‌ها حاکی از آن است که چهار عامل به‌عنوان مقوله‌های اصلی بر ناپایداری بازگشت‌ها اثر می‌گذارند که هرکدام شامل عوامل زیرمجموعه‌ای تحت عنوان مقوله‌های فرعی هستند. پربسامدترین کدها مربوط به مقولۀ اصلی «محدودیت معاش» است که ذیل دو مقولۀ فرعی «درآمد ناکافی» و «افق ایدئال بازنشستگی» بررسی شده‌اند. سپس سه مقولۀ اصلی دیگر یعنی «دست‌اندازهای زندگی جمعی»، «پیشران‌های درونی» و «مهاجرت آونگی» به‌عنوان دیگر عوامل موثر بر مهاجرت مجدد به‌دست آمدند و همگی ذیل مقولۀ هسته‌ای «تمنای تمهید زیستی» قرار گرفتند.نتیجه آنکه ناپایداری مهاجرت بازگشتی در ایران لزوماً از روی نارضایتی (چه مطلق و چه نسبی) مصاحبه‌شوندگان از شرایط زندگی نیست، بلکه برخی برای به‌روزشدن دانش و مهارتشان یا به اقتضای تخصص خود، تصمیم به مهاجرت مجدد می‌گیرند.

staying or re-migrating(a study of the factors affecting the instability of return migration among the specialists and professional iranian workforce)

for decades, iran has been known to be one of the countries that send immigrants, especially the specialists and professional workforce. however, the matter of their return has not been comprehensively addressed. therefore, this research has investigated the reasons for the instability of iranian returns by examining the intention (potential or actual) of remigration among returnees, thereby addressing the broader topic of return migration of iranians.33 samples were randomly selected from the educated population who returned to iran between 1990 and 2021, which is the subject of the study. the “thematic” analysis technique is supported by the “social welfare theory” by “fitzpatrick” as the base theory, while the “in-depth interview” method is used for data collection.the findings indicate that the instability of returns is influenced by four main categories, each of which comprises its own specific sub-categories. the most frequently occurring codes pertain to “unfavorable economic circumstances,” which are investigated under the two subcategories of “insufficient income” and “ideal retirement conditions abroad.” three additional primary categories, “collective life challenges,” “psychological drivers,” and “tendency to commute,” were perceived as additional factors that influenced re-migration. all factors that have been mentioned are classified under the umbrella term “physiological needs.”the results reveal that the instability of return migration in iran is not inherently attributable to the interviewees’ dissatisfaction or frustration (either absolute or relative) with the current conditions of iran. nevertheless, some individuals elect to migrate again to enhance their knowledge and professions.