مطالعۀ جامعه‌شناختی عوامل زمینه‌ساز رفتارهای مخاطره‌آمیز در بین دانش‌آموزان (مورد مطالعه: دانش‌آموزان دورۀ متوسطۀ دوم شهر تبریز)

با توجه به افزایش رفتارهای مخاطره‌آمیز در بین دانش‌آموزان کشور و اهمیت دوران نوجوانی و آسیب‌پذیری نوجوانان در موقعیت‌های تنش‌زا، پژوهش حاضر با هدف مطالعۀ دلایل زمینه‌ساز رفتارهای پرخطر در بین دانش‌آموزان صورت گرفته است.پژوهش حاضر، از نظر هدف کاربردی، از نظر زمانی مقطعی و از نظر شیوۀ اجرا کیفی است. جمعیت آماری پژوهش شامل دانش‌آموزان دورۀ متوسطۀ دوم شهر تبریز در مناطق پنج‌گانۀ آموزش و پرورش هستند که 57 نفر از آن‌ها به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. به‌منظور اطمینان از حصول اعتبار پژوهش از درگیری مستمر و طولانی‌مدت، کنترل داده‌ها توسط برخی از مشارکت‌کنندگان و جست‌وجوی توافق بین اعضای تیم تحقیق در روند کدگذاری و تحلیل، عرضۀ کامل یافته‌ها و تکنیک تثلیث بهره گرفته شد. داده‌ها از طریق مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته، گردآوری و با رویه‌های نظام‌مند کدگذاری استراوس و کوربین در سه مرحلۀ باز، محوری و انتخابی کدگذاری و تحلیل شدند.براساس تحلیل داده‌ها، دلایل زمینه‌ساز رفتارهای پرخطر دانش‌آموزان شامل عوامل روان‌شناختی، عوامل خانوادگی، عوامل اجتماعی، عوامل فرهنگی و عوامل آموزشی هستند.دلایل و شرایط فردی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، آموزشی در پدیدآمدن و گسترش رفتارهای مخاطره‌آمیز دانش‌آموزان نقش دارند و کاهش هریک از کنش‌ها نیازمند برنامه‌ریزی‌های کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت و اجرای برنامه‌های متنوع آموزشی در سطح خرد و کلان است.

studying the underlying reasons of risky behaviors(case study: second grade students of secondary school in tabriz city)

given the escalating prevalence of hazardous behaviors among students, the critical nature of adolescence, and the susceptibility of adolescents to stressful situations, the current study sought to investigate the underlying causes of such behaviors.with regard to its objective, this study can be classified as applied research; in terms of time frame, it is cross-sectional; and in terms of methodology, it is qualitative. a purposeful sampling method was employed to select 57 second-grade pupils from secondary schools in the five regions of educationin tabriz city, who comprise the statistical population of the study. to ensure the validity of the research, triangulation, continuous and long-term engagement, data control by a subset of participants, and consensus-building among members of the research team during the coding and analysis phases, as well as comprehensive presentation of findings, were implemented. the data were obtained via semi-structured interviews and subsequently subjected to coding and analysis in accordance with strauss and corbin’s systematic coding procedures, which consisted of three stages: open, axial, and selective.the underlying causes of students’ hazardous behaviors, according to the analysis of the data, are psychological, familial, social, cultural, and educational-related factors.a multitude of factors and circumstances—individual, social, cultural, economic, and educational—significantly contribute to the development and proliferation of hazardous behaviors among students. implementing a variety of educational programs at the micro and macro levels, in addition to short-term, medium-term, and long-term strategies, are necessary to reduce each issue.