تحلیل جامعه‌شناختی چالش‌های پیش‌روی اصلاحات تعرفۀ خدمات تشخیصی درمانی در ایران

هدف این مطالعه بررسی موانع اصلاحات تعرفه‌های تشخیصی و درمانی در نظام سلامت کشورمان با رویکرد جامعه‌شناسی بوده است. تعرفه‌های تشخیصی و درمانی جزء سیاست‌هایی محسوب می‌شود که مستقیم بر عدالت در سلامت اثر می‌گذارد و بر ذی‌نفعان مختلف وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی شامل پزشکان، وزارتخانه و نظام پزشکی موثر است. در این مطالعه، با استفاده از نظریۀ دموکراسی گفت‌و‌گویی هابرماس موانع اصلاحات تعرفه‌های تشخیصی و درمانی را با استفاده از روش تحلیل ذی‌نفعان بررسی کرده‌ایم.در این پژوهش، از اسناد، مصاحبه‌های موجود و مصاحبۀ عمیق برای گردآوری داده‌ها استفاده شده است. داده‌های به‌دست‌آمده با استفاده از جدول تحلیل ذی‌نفعان تحلیل و با استفاده از ابعاد تحلیل ذی‌نفعان شامل دانش، موضع، منفعت و قدرت بررسی شده است.تحلیل یافته‌ها نشان می‌دهد در فرایند تعرفه‌گذاری، تبادل دانش و اطلاعات میان سیاست‌گذاران و ذی‌نفعان وجود ندارد. موضع پزشکان در مقابل تعرفه‌ها مخالفت و مقاومت است. منافع گروهی بر تعرفه‌گذاری اثر می‌گذارند و تعارض منافع در این فرایند مشاهده می‌شود. ساختار قدرت نیز در سیاست‌گذاری برای نظام سلامت کشور متمرکز و تک‌صدایی است.برای اصلاحات تعرفه‌ها در درجۀ اول باید موضوع تعارض منافع در نظام سلامت کشور حل شود. در گام بعدی باید دلایل اجرانشدن اصلاحات بررسی شود. منافع گروهی و قدرت متمرکز فرایند سیاست‌گذاری را دستوری و از بالا به پایین کرده است؛ درنتیجه ذی‌نفعان در مقابل اجرای سیاست‌ها از خود مقاومت نشان می‌دهند.

reforms of medical tariff in iran: a sociological analysis of the obstacles

the purpose of this sociological study is to investigate the obstacles to reforming medical tariffs in iran’s health system. to comprehend the impediments to reforming medical tariffs, we will employ habermas’ theory of dialogue democracy and conduct an analysis of stakeholders. this theory emphasizes the importance of open dialogue and participatory processes in complex system decision-making, such as the health system.this study employs in-depth interviews as its primary method of data acquisition. the data was analyzed using the stakeholder analysis table, which included the dimensions of knowledge, position, interest, and influence. this study collects data from both existing and new interviews.the findings indicate that transparency is a significant obstacle in the policymaking process, and that stakeholders need more knowledge and information about the policymaking process. the position of stakeholders toward the proposed reforms is one of opposition and resistance. conflicting interests within the health system pose the greatest barrier to policymaking, according to an analysis of interests. the power analysis reveals that the health system’s power structure is centralized, with a limited number of influential policymakers having competing interests in regulating the system. the conclusion of the study is that the top-down approach to policymaking in the health system, which is dominated by competing interests and the erosion of public spheres and civil institutions, results in the concentration of power. on the other hand, a participatory and dialogue-based approach increases the likelihood of successful policy implementation and the protection of the interests of all stakeholder groups. to establish a collaborative public sphere within the health system, policymakers should restore the authority of civil and professional organizations, such as the medical council.the top-down approach to policymaking, which is influenced by competing interests and centralized authority, has led to opposition from healthcare providers. service providers must be involved in the successful implementation of health equity policies. consequently, their participation in the policymaking process is essential to its success.