مطالعۀ گونه‌شناسی، چالش‌های حاشیه‌نشینی و بازی‌های حاشیه نشینان با سیاست‌های شهری (مورد مطالعه: شهر ساوه)

مسئلۀ ظهور و گسترش سکونتگاه‌های غیررسمی در ساوه طی دهه‌های اخیر به یکی از مسائل مهم مدیریتی این شهری بدل شده است. این پدیده از تاسیس شهر صنعتی کاوه بسیار متاثر بوده است؛ زیرا تاسیس شهر صنعتی در رشد سریع و جذب مهاجران از بیشتر نقاط ایران به‌ویژه روستاهای پیرامون شهر ساوه و استان‌های هم‌جوار، یعنی همدان و کرمانشاه تاثیر داشته است. شهر به‌دلیل شرایط تاریخی، صنعتی، مواصلاتی و نزدیکی به قطب‌های شهری و صنعتی اراک، اصفهان و به‌ویژه پایتخت، جاذب جمعیت بسیاری بوده است. در این مطالعه، پژوهشگران از روش‌ها و تکنیک‌های متنوعی از مشاهدات میدانی، مشارکت در مراسم اجتماعات محلی، مصاحبه با اطلاع‌رسانان کلیدی، مذاکره با مدیران محلی مطالعه و فراتحلیل مطالعات مشاوران، برگزاری جلسات بحث گروهی و درنهایت پیمایش از ساکنان محله‌های هدف استفاده کرده‌اند. پژوهشگران ضمن مطالعۀ روند پیدایش و گسترش حاشیه‌نشینی، اشکال متنوع محله‌های حاشیه در شهر ساوه را معرفی و در قالب پنج مدل، پیدایش و گسترش طبقه‌بندی و شناسایی کردند. همچنین انواع روش‌های مواجهۀ حاشیه‌نشینان و بازی با سیاست‌های رسمی مدیریت شهری را شناسایی و معرفی کردند. شهر ساوه در طول نیم‌قرن اخیر، شاهد رشد شتابانی بوده که بخش مهمی از این رشد به‌دلیل پدیدۀ مهاجرت و شکل‌گیری سکونتگاه‌های غیررسمی در چهار گوشۀ شهر بوده است. 25 محله از 50 محلۀ شهر را حاشیه‌ها تشکیل می‌دهند که در یکی از چهار مرحلۀ ورود مهاجران، شکل‌گیری انسجام اجتماعی (با ابزارهایی مانند ساخت اماکن مذهبی چون حسینیه)، دریافت خدمات و زیرساخت‌های شهری و درنهایت به‌رسمیت شناخته‌شدن و رسمی‌شدن کامل یا نسبی از سوی سازمان‌ها و نهادهای شهری قرار می‌گیرند. به‌نظر می‌رسد این مراحل به‌‌طور زنجیره‌ای به یکدیگر متصل هستند و بنا بر «نظریۀ بازی» حاشیه‌نشینان به روش‌های متنوعی با سیاست‌های رسمی مدیریت شهری بازی می‌کند و کنش و واکنش‌های بازیگران به یکدیگر موجب پیش‌روی در هر مرحله و ورود به مرحلۀ بعدی می‌شود و تا پایان قصه ادغام در محدودۀ طرح جامع و تفصیلی شهر این بازی و پیش‌روی ادامه پیدا می‌کند.

The Study of Variety, challenges of marginality Games of informal settlement residents with formal urban policies (The Case of Saveh)

Introduction: the issue of the emergence of informal settlements in Saveh is one of the important subjects of urban management and this has been affected by the establishment of Kaveh Industrial City. Establishment of an industrial city in the development and rapid growth and attraction of immigrants from all over Iran, especially the villages of Saveh and neighboring provinces of Hamadan and Kermanshah has played a very important role in the spread of this phenomenon. Urban and industrial Tehran, Arak and Isfahan, especially the capital, has attracted a large population. Also, based on the selected theoretical framework and game theory in Saveh, marginalized people resort to various techniques and methods to survive and stabilize their neighborhood. They play with the official policies of urban management, action and reaction. The actions of the actors towards each other cause them to progress in each stage and enter the next stage, but the end of the story of integration is within the scope of the comprehensive and detailed plan of the city. Finally all slum neighborhoods in the main body of the city will enter and accept by urban management’s. Method: In this study, various methods and techniques included of field observations, participation in local community events, interviews with key informants, negotiating with local city managers and metaanalysis of consultants’ studies, group discussion, and finally surveying among marginal residents Have used in  the target area. findings; researchers While studying the emergence and expansion of marginalization, have classified and identified various forms of marginalized neighborhoods in Saveh in the form of five models of emergence and expansion. Findings: The city of Saveh has faced rapid growth over the last half century, an important part of this growth has been due to the phenomenon of migration and the formation of informal settlements in the four corners of the city. Researchers presented and classified five typologies of marginal neighborhoods around the city. This typology is based on the knowledge and description of problems in the research field. All community areas as an informal settlements of Saveh in one of the five models (emerging, integrated, with moderate conditions, critical condition and finally areas with special conditions). Due to the different social and physical conditions and distinct   these neighborhoods, the approach of urban management should not be a single version for all neighborhoods.25neighborhoods are in one of the four stages of immigrant arrival, the formation of social cohesion with tools such as building religious affairs, the entry of urban services and infrastructure, and finally the full or partial recognition and accepted by urban organizations and institutions. Discussion; It seems that these 4 stages are connected in a chain and according to the game theory, the marginalized people play with the official policies of the city management and the actions and reactions of the actors towards each other cause them to progress in each stage and enter the next stage. It can continue until the end of the integration story within the master city plans.