سکونتگاه‌های جدید و بازتولید نابرابری اجتماعی (تجربه زیسته ساکنان مسکن مهر صدرای شیراز)

طرح مسکن مهر در ایران بزرگ‌ترین اقدام مداخله‌ای دولت در حوزه مسکن پس از انقلاب اسلامی شناخته می‌شود که با هدف کمک به تامین مسکن اقشار کم‌درآمد اجرا شده است. از آنجا که مطالعه ارتباط میان نتایج سیاست‌گذاری‌های ساخت و تولید مسکن انبوه و مناسبات اجتماعی حاصل از آن در ایران چندان مدنظر قرار نگرفته است، پژوهش حاضر مطالعه‌ای جدید محسوب می‌شود. هدف این مقاله، پاسخ‌های احتمالی به این پرسش است که زیستن در مسکن مهر چه تجربه‌ها و پیامدهای اجتماعی دارد. این پژوهش اکتشافی با رویکردی کیفی و با استفاده از روش تحلیل مضمون، به تجزیه و تحلیل داده‌ها پرداخته است. داده‌ها به‌کمک مصاحبه‌های عمیق نیمه‌ساختاریافته با ساکنان مسکن مهرشهر جدید صدرا جمع‌آوری شده‌اند. یافته‌های پژوهش شامل پنج مضمون اصلی فضای اردوگاهی، احساس طردشدگی، بی‌اعتمادی نهادی، تقابل فرهنگی و برچسب «مسکن مهری» هستند. نتایج نشان می‌دهد دولت در پروژه مسکن مهر به‌واسطه نوع فضایی که تولید کرده، شرایط بازتعریف ساکنان مسکن مهر را به‌وجود آورده است. بازتعریف صورت‌گرفته موجب برساخت برچسب مسکن مهری شده است که با عناصری از احساس طرد، تحقیر و تبعیض، زمینه تشدید و بازتولید نابرابری اجتماعی را فراهم کرده است. بیم آن می‌رود که این بازتعریف طی فرایند نهادینه‌شدن، شکاف اجتماعی-فضایی میان ساکنان شهرهای جدید را بیشتر کند.

Mehr Housing Project and reproduction of social inequality(Living Experiences in Sadra New Tow)

Mehr Housing Project is known as the most extensive intervention of government in housing development after the Islamic revolution in Iran. The goal was to provide about 2 million affordable housing for lowincome groups or nine percent of urban population. The policy seemed to seek to improve the housing situation of lowincome groups. However, the relationship between housing development policies and social practices, resulting from those policies, has not been adequately explored so far. The purpose of the study, therefore, is to address the lived experiences of inhabitants in Mehr Housing areas precisely. Moreover, the paper aims to answer the following questions: by living in such housing, what experiences could we explore in the life of those inhabitants? And how experiences could be linked to the social inequalities? This research employs an exploratory orientation, which is based on a qualitative approach and data analyzing also is conducted through a thematic technique. Our data were collected by indepth semistructured interviews with some residents of Mehr housing in the Sadra new town near Shiraz, Iran. The findings of this study consist of five main themes including (a) the feeling of living in a camp; (b) the feelings of rejection and exclusion; (c) institutional distrust; (d) cultural confrontation and stigma. Our thematic findings are supported by the reality of lowquality architecture and the scarcity of residential facilities. This situation will lead to a polarized social and spatial city. A different result from what was propagated by the government.