شبکه‌های مجازی، گزینش عقلانی و مشارکت سیاسی آنلاین

مشارکت در همۀ ابعاد آن، به‌ویژه مشارکت سیاسی بارزترین نمود توسعه مدنی و سیاسی در جوامع معاصر تلقی می‌شود. از این منظر، شناسایی فرایندهای مشارکت و زمینه‌های تسهیل‌کننده آن برای نیل به توسعه امری گزیرناپذیر است. رشد رسانه‌های نوین و شبکه‌های اجتماعی در سال‌های اخیر، به تقویت انواع جدیدی از شبکه‌های ارتباطاتی و اشکال جدیدی از مشارکت منجر شده است که این مطالعه در پی شناسایی و واکاوی آن‌هاست. به عبارت دیگر، این مقاله مکانیسمی را بررسی می‌کند که به‌کمک استفاده از رسانه‌های جمعی بر رفتار مشارکت سیاسی شهروندان موثر است. پژوهش حاضر پیمایشی و مقطعی است (نیمه دوم سال 1396). جامعه آماری پژوهش، شهروندان 18 سال به بالای مناطق چندگانه شهر سنندج هستند. حجم نمونه مقتضی با توجه به حداکثر پراکندگی و خطای 5 درصد براساس فرمول کوکران، 384 نفر تعیین شد و نمونه‌گیری نیز به‌روش خوشه‌ای چندمرحله‌ای انجام گرفت. نتایج توصیفی مطالعه نشان‌دهنده حضور بالای پاسخگویان در فضای مجازی و رتبه بالای آن‌ها در رفتارهای تماشاگرانه و تاحدودی رفتارهای متوسط (از قبیل رای‌دادن، راه‌اندازی بحثی سیاسی، تلاش برای اقناع فرد دیگر به رای‌دادن به‌گونه‌ای خاص و...) است. همچنین نتایج مطالعه بیانگر ارتباط معنادار و مستقیم میان سرمایه اجتماعی آنلاین و مشارکت سیاسی در ابعاد سه‌گانه و به‌ویژه نوع متوسط آن (0.564) است. علاوه‌براین، نتایج مطالعه نشان‌دهنده اثر متغیر گزینش عقلانی (کاهش هزینه مشارکت، زمان و افزایش فرصت‌ها) به‌عنوان متغیری میانجی در حد واسط حضور در فضای مجازی و مشارکت سیاسی است. مجموع این دو متغیر حدود 45 درصد از تغییرات متغیر مشارکت سیاسی را تبیین کرده است.

Virtual networks, rational calculation and online political participation

this paper examines the mechanism that influences the behavior of citizen participation through the use of mass media. The research method is descriptiveanalytic correlation type. In terms of controlling the status of the research, a survey is a crosssectional (second half of 1396). The statistical population of the study was citizens aged 18 years and above the multicity areas of Sanandaj. The size of the sample was determined according to the maximum dispersion and error rate of 5% based on the Cochran formula. 384 persons were selected and the sampling was done by multistage cluster sampling. The descriptive results of the study indicate that the respondents in the cyberspace have a high presence and high rank of respondents in the audiences’ behavior and, to some extent, in moderate behaviors (such as voting, launching a political debate, trying to persuade another to vote in a particular way, etc.) Mediocre behaviors (such as attending a political gathering, financial support for a political or nominee, contact with political officials, etc.). Also, the results indicate a significant and direct relationship between online social capital and political participation in the three dimensions, especially its moderate (0.564). In addition, the results of the study indicated that the rational choice variable (reducing the cost of participation, time, and increasing opportunities) was a mediating variable in the interface between presence in cyberspace and political participation, and the sum of these two variables was about 45% of the variation of variables Political participation has been explained.