ادراک و تجربۀ زیستۀ زائران پیادۀ ایرانی در عراق (مورد مطالعه: پیاده‌روی اربعین آذر 1393 عراق)

از دیرباز و نیز هم‌زمان با رشد گردشگری در دهه‌های اخیر، زیارت و سفرهای زیارتی داخلی و خارجی در ایران یکی از فعالیت‌های مذهبی بوده که از استقبال شایان توجهی برخوردار شده است. زیارت پیاده‌ی اربعین، یکی از اشکال نوظهور سفر زیارتی است که پیش‌تر با این وسعت مورد توجه و اقبال ایرانیان نبوده است. به همین سبب پژوهش‌های تجربی، به ویژه از منظر جامعه‌شناختی در این زمینه انجام نشده یا هنوز منتشر نشده است. مقاله‌ی حاضر با اتکا به رویکرد کیفی و با تحلیل مصاحبه‌هایی که با 36 زائر پیاده‌ی زن و مرد ایرانی در مسیر نجف به کربلا انجام شده، در صدد برآمده ادراک و تفسیر این زائران را از تجربه‌ی زیسته‌ی خود از این سفر واکاوی کند. پس از تحلیل داده‌های کیفی، سه مضمون اصلی شناسایی شد: (1) تجربه‌ی تعلیق امر مادی، (2) رنج مقدس؛ به مثابه‌ی مولد معنا ، (3) برانگیزانندگی عاطفی مناسک جمعی زیارت. این مقولات اصلی شامل شش مقوله‌ی فرعی بودند، از جمله: تعلیق عقلانیت ابزاری، به تعلیق درآمدن نظم سلسله‌مراتبی قشربندی اجتماعی، ادراک امر قدسی و غیبی، چشمداشت پاداش‌، احساس تعلق هویتی به اجتماع مذهبی با بازسازی تجربه‌ی تاریخی رنج‌آلود، اعلان عملی باور به عقیده‌ی مذهبی با بازسازی تجربه‌ی تاریخی رنج‌آلود. مقوله‌ی فرعی «تعلیق عقلانیت ابزاری » نیز خود شامل دو جزء بود: اختیار وانهاده و بازتفسیر امنیت. در انتها این یافته‌ها مورد بحث قرارگرفته و دلالت‌های عملی مرتبط ارائه شده است.