عوامل فرهنگی-روان‌شناختی مرتبط با نگرش نسبت به گذارهای اجتماعی (مورد مطالعۀ دانش‌آموزان مقطع متوسطۀ دوم شهر یاسوج)

هدف از انجام تحقیق عوامل فرهنگی - روان‌شناختی مرتبط با نگرش نسبت به گذارهای اجتماعی است. جامعۀ آماری دانش‌آموزان مقطع متوسطۀ دوم شهر یاسوج در سال‌تحصیلی 1400-1399 می‌باشد که تعداد آن‌ها برابر با 8529 نفر است 368 نفر از آنان طبق فرمول کوکران به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از آزمون‌های ضریب هم‌بستگی پیرسون، آزمون تی دو نمونۀ مستقل و رگرسیون گام‌به‌گام استفاده شد. در این تحقیق متغیرهای جنسیت، فشار هنجاری، سرمایۀ فرهنگی خانواده و خودباوری به‌عنوان متغیرهای مستقل و متغیر وابسته شامل گذارهای اجتماعی (ورود به بازار کار، تحصیلی و ازدواج) بوده است. یافته‌‌های تحقیق نشان‌داد که متغیر جنسیت بر هیچ‌یک از گذارها تاثیرگزار نبود. متغیر فشارهنجاری بر گذار اجتماعی ازدواج و گذار ورود به بازارکار تاثیرگذار بود و بر گذار اجتماعی تحصیلی تاثیری نداشت. متغیر سرمایۀ فرهنگی خانواده بر هر سه گذار اجتماعی موثر بود. متغیر خودباوری بر گذار اجتماعی ازدواج و گذار تحصیلی تاثیر داشت و بر گذار اجتماعی ورود به بازارکار تاثیرگذار نبود. هم‌چنین براساس مقدار رگرسیون گام‌به‌گام، فشارهنجاری با بتای (415/.) بر گذار اجتماعی ازدواج مهم‌تر از متغیر سرمایۀ فرهنگی خانواده با بتای (181/-) بود. در گذار اجتماعی ادامۀ تحصیل متغیر خودباوری توانست 064/. از تغییرات این گذار را تبیین کند، که با مقدار بتای 252/. در معادلۀ رگرسیونی باقی‌مانده است؛ و نهایتاً درخصوص گذار اجتماعی ورود به بازار کار، براساس ضریب بتا تاثیر فشار هنجاری با بتای (289/.) مهم‌تر از متغیر سرمایۀ فرهنگی با بتای(107/.-) بود. درنهایت، براساس نتایج تحقیق می‌‌توان گفت، با توجه به تغییرات ارزشی که تحت‌تاثیر مدرنیزاسیون به‌وجود آمده است ارزش‌‌های حاکم‌بر جوامع سنتی با ارزش‌‌های حاکم‌بر جوامع جدید متفاوت می‌‌باشد؛ برهمین‌اساس نهاد آموزش در جوامع مدرن از اهمیت بالایی برخوردار است؛ لذا اولویت اول گذار ترجیحی جوانان ادامۀ تحصیل است و نوعی همانندیِ جنسیِ گذار ترجیحی در بین جوانان جامعۀ موردمطالعه وجود دارد.

cultural-psychological factors related to the attitude towards social transitions (case study of second secondary students in yasouj city)

the purpose of the research has been investigating cultural-psychological factors related to the students’ attitude towards social transitions. the statistical population has been the secondary school students in yasouj city in 1399-1400 that their total number was 8529 students, among them, based on cochran’s sampling formula, 368 individuals were selected as the research sample. cluster sampling proportional to volume was used for accessing the sample. independent and dependent variables of the research, respectively, were gender, normative pressure, familial cultural capital and self- confidence; and preferring social transitions (entrance to the labor market, education and get marriage). based on the research findings the two most important preferred social transitions of girls, boys and their parents were educational and entrance to labor market respectively. the correlation of the variables of family’s cultural capital and self- confidence with educational transition has been positive and significant; and their correlation with transition to marriage and entrance to labor work was negatively significant. among all of the research variables the normative pressure has had the most positive effect, respectively, on the transition to marriage (beta=./45) and the entrance to labor market (beta=./28). results of the research show that there are a kind of gender resemblance among students’ preferred transition; and also, a kind of de standardization of social transition has been emerged. thus, increasing cultural capital and self- confidence has provided context for increasing students’ tendency towards continuing education as a modern transition; but, in contrast, continuation of the normative pressure lead sample individual’s preferred transition towards choosing the more traditional transitions such as marriage and entrance to the labor market.