مطالعۀ نسلی تغییرات ارزشی در ایران (تحلیل ثانویۀ داده‌های موج 4 و 7 پیمایش ارزش‌های جهانی)

مطالعۀ تغییر ارزش‌ها و نگرش‌ها در ایران در گذار نسلی دو دهۀ اخیر موضوع اصلی مقالۀ حاضر است. رویکرد نظری و مفهومی مقاله با استناد به نظریۀ پسانوسازی اینگلهارت، جهانی‌شدن فرهنگی و نظریۀ برساخت‌گرایی اجتماعی صورت‌بندی شده است. از نظر روشی این مطالعه به شیوۀ اسنادی و تحلیل ثانویه انجام شده و با کاربرد مطالعۀ طولیِ نسلی، تغییرات ارزشی در جامعۀ ایران را براساس داده‌های موج 4 و 7 پیمایش ارزش‌های جهانی مورد سنجش قرار داده است. داده‌ها نشان می‌دهد در گذار نسلی 20 ساله در برخی موضوعات ارزش‌ها و نگرش‌ها تغییری نکرده و در برخی دیگر ما شاهد تفاوت‌های نسلی هستیم؛ اگرچه این دگرگونی از یک الگوی عام تبعیت نمی‌کند. در گذشته موضوعی مانند «دوستان» و امروزه موضوعاتی چون «اوقات فراغت» و «سیاست» بیشتر اهمیت پیدا کرده است. همان‌گونه که نگرش‌های جنسیتی برابرخواهانه، فرهنگ سیاسی دموکراتیک و گرایش‌های لیبرالی در یک گروه نسلی دیده‌ می‌شود، ارزش‌ها و نگرش‌های مردسالارانه، غیردموکراتیک و سوسیالیستی هم در همان نسل وجود دارد. با وجود این نشانه‌هایی از وارونگی ارزشی نیز در این گذار نسلی هویداست.

cohort study of value changes in iran(secondary analysis of 4th and 7th wave data in the world values survey)

this article studies the value and attitude changes in the generational transition of the last two decades in iran. its theoretical and conceptual approach is based on inglehart’s post-modernization theory, cultural globalization, and social constructivism theory. methodologically, the study was conducted using the documentary method and secondary analysis, and it is also one of the longitudinal studies that tries to measure the value changes in iranian society in the 20-year generational transition, based on the 4th and 7th wave data in the world values survey (wvs). the findings indicate that there has been no change in some values and attitudes, in the 20-year generational transition, and in others, there are generational differences, although these changes does not follow a general pattern. in the past, topics such as “friends” and today, such as “leisure” and “politics” have become more important. as much as egalitarian gender attitudes, democratic political culture, and liberal tendencies are seen in one generation, so are patriarchal, non-democratic and socialist values seen in that generation. nevertheless, there are signs of value inversion in this generational transition.