پدیدارشناسی ادراک زنان سرپرست خانوار از خود در دو عرصۀ خصوصی و عمومی

هویت زنان سرپرست خانوار در هر جامعه‌ای در قالب نقش‌های جنسیتی، اقتصادی، اجتماعی و فرزندپروری در دو عرصۀ خصوصی و عمومی تعریف می‌شود. هدف از مطالعۀ حاضر، واکاوی و بازنمایی تجربۀ زیستۀ این زنان در مناسبات خویش در دو عرصۀ خصوصی و عمومی آنان است. این پژوهش با رویکردی پدیدار‌شناسی انجام شد. میدان پژوهش، شهر مشهد و شرکت‌کنندگان زنان سرپرست خانوار در تابستان 1400بودند که با روش هدفمند از نوع ملاکی و با بیشینۀ پراکنش انتخاب شدند. داده‌ها با مصاحبۀ نیمه‌ساختارمند گردآوری شد و در اتمام 21مورد با اشباع نظری به پایان رسید. تحلیل روایت مشارکت‌کنندگان با روش کلایزی و نرم افزار maxqda نسخۀ 12 انجام شد. مرور مصاحبه‌ها، چهار مضمون اصلی نقش‌های خانوادگی، اجتماعی، ویژگی‌های زنانه و ارتقاء خودپنداره را آشکار ساخت. در ادراک زنان سرپرست خانوار، عرصۀ خصوصی، قلمروی خاص آنان محسوب می‌شود که با مضمون مراقبت و زنانگی گره خورده ‌است. در این عرصه، مضامین خانه‌داری، رسیدگی به فرزندان و امور خانه پررنگ است. در عرصۀ عمومی این‌گونه زنان، به فعالیت‌های اقتصادی مشغولند. ناتوانی‌های مالی، شناختی، جسمی و عملکردی در این حوزه شناخته‌ترین عوامل تاثیر‌گذار در حضور کم‌رنگ‌تر آنان در فعالیت‌های عمومی است. پاردایم‌هایی ادراکی در این‌گونه از زنان از خود وجود دارد که می‌تواند موضوع تفکر و پژوهش در عرصۀ جنسیت، زنانگی و سرپرستی خانوار باشد.

Phenomenology of Female-Headed Household’s Perception of Self-Concept in BothPrivate and Public Spheres

Background and Aim: The identity of a woman, including femaleheaded households in any society, is defined in terms of gender, economic and parenting roles in both the private and public spheres by the symbolic order that governs society. The purpose of this study is to analyze and represent the lived experience of these women in their private and public spheres. Method: This research was conducted using a qualitative approach and descriptive phenomenological method. The research area was Mashhad and the participants were femaleheaded households in the summer of 2021 who were selected by a purposeful method of criterion type with maximum distribution. Data were collected by semistructured interview method and the interview ended with theoretical saturation at the end of the 21st case. At the end of the interview, the data were implemented and read, and then the analysis of the participants’ narrative was performed through the Colaizzi method and MAXQDA version 12 qualitative content analysis software. Findings: Consecutive reviews of interviews and continuous comparison of data revealed the four main themes of family, social maps, feminine characteristics and selfconcept promotion. The results show that in the perception of women heads of households, the private sphere is their special domain and is tied to the concept of care and empowerment. In this area, responsibilities such as housekeeping, childcare and housework are prominent. In the public and social spheres, such women are engaged in economic activities. However, financial, cognitive, physical and functional disabilities in this area are the most wellknown influencing factors in their lesser presence in public activities. Conclusion: There are perceptual dualities in this type of women that can be the subject of thinking and research in the field of gender, femininity and head of household.