واکاوی روند کاهش تعاملات و ارتباطات بین اعضای خانواده و بین خانواده‌ها و نتایج آن

در این پژوهش با روش کیفی و رویکرد نظریۀ بنیادی سیر کاهش تعاملات و ارتباطات بین اعضای خانواده و بین خانواده‌ها ایرانی در چهار دهۀ گذشته تاکنون مطالعه شده است. روش نمونه‌گیری، هدفمند و با راهبرد نمونه‌گیری نظری انجام‌شده و روش جمع‌آوری داده‌ها نیز مصاحبۀ عمیق با 20 نفر از مشارکت‌کنندگان که شامل مردان و زنان و هم‌چنین متخصصان حوزۀ خانوادۀ شهرِ دره‌شهر بوده است. یافته‌های به‌دست‌ آمده با استفاده از نظریۀ بنیادی متشکل از مقولۀ هسته، یعنی فرسایش سرمایۀ اجتماعی درون و بین خانواده‌ها است که دارای پنج مقولۀ اصلی «کاهش شبکه‌های سرمایۀ اجتماعی بین طایفه و خویشاوندی»، «تعاملات ذره‌واره بین همسایگان»، «تعاملات سرد هم‌محله‌ها»، «روابط اتمیستی همشهریان» و «کاهش تعاملات بین اعضای خانواده» است. نظریۀ بنیادی حاصله، در قالب یک الگوی پارادایمی شامل سه بُعد شرایط، تعاملات و پیامدها ارائه‌شده است. درنهایت خانواده‌ها باید هم روابط و تعاملات چهره به چهره و هم روابط مجازی با هم داشته باشند تا سرمایۀ اجتماعی آن‌ها تقویت‌شده و دچار فرسایش نشود.

Analysis of the Process of Reducing Interactions and Communication between Family Members and Between Families and Its Results

In this study, the course of reducing interactions and communication between family members and between Iranian families in the last four decades has been studied with a qualitative method and fundamental theory approach. Sampling method is purposeful and performed with theoretical sampling strategy and method of data collection was indepth interviews with 20 participants, including men and women, as well as family experts in Darrehshahr. The findings have been obtained using the fundamental theory consisting of the core category of erosion of social capital within and between families. It has five main categories: “reduction of social capital networks between clans and relatives”, “microscopic interactions between neighbors”, “cold interactions of neighbors”, “atomic relations of citizens” and “reduction of interactions between family members”. The resulting Grounded Theory is presented in the form of a paradigm model including three dimensions of conditions, interactions and consequences. Ultimately, families need to have both facetoface and virtual relationships, so that their social capital is strengthened and not eroded.