سازوکار دانش و قدرت در تناسب اندام: مطالعۀ جامعه‌شناختی مصرف داروهای نیروزا در ایران

مراقبت و اصلاح بر بدن یکی از دست‌آوردهایی است که امروزه به مُد و سبک زندگی بدل شده است؛ اما آن‌چه اهمیت دارد چگونگی شکل‌دادن به بدن ازطریق مصرف برخی از داروهای مکمل در بازار است. شیوع مصرف برخی از داروهای هورمونی در میان ورزشکاران، به سبب گرایش به داشتن بدنی متفاوت، رواج یافته است. مقالۀ حاضر درپی آن است که بتواند با نشان‌دادن چگونگی بازتولید چنین مساله‌ای، سازوکار و روابطی را شناسایی و تحلیل کند که بدن را هرچه بیشتر در معرض بازار قرار می‌دهد. برای رسیدن به هدف از مفهوم زیستقدرت نزد فوکو و مابعد فوکو استفاده و از روش کیفی برای تبیین فعالیت کُنش‌گران بهره گرفته شده است. داده‌های این پژوهش حاصل مصاحبۀ نیمه‌ساختاریافته با 35 نفر از افرادی است که هم داروهای هورمونی را مصرف کرده و هم در بازار فروش و خرید آن سهیم هستند. براساس یافته‌های پژوهش، مصرف داروهای هورمونی در بین افراد حاصل گفتمان‌های تناسب‌اندام و سبک زندگی معاصر است که نوعی دانش را در این عرصه تولید کرده است. این دانش به‌واسطۀ گره‌خوردن با روابط مبتنی‌بر سود و بازار داروهای مکمل، موجب شکل‌دهی و تولید فرم‌های خاصی از سوژه‌ها در بازار گردیده است. درحقیقت دست‌کاری و کنترل بدن ازطریق عادی‌سازی مصرف داروهای مکمل صورت‌پذیرفته و سوژه‌های جدید پزشکی و شبه پزشکی توصیه‌گر به مصرف چنین داروهایی، موجب بازتولید آن شده‌اند.

Mechanism of Knowledge and Power in Fitness: A Sociological Study of the Use of Energizing Drugs in Iran

Taking care of the body is one of the achievements that has become a fashion and lifestyle today; But what matters is how the body is shaped by taking some of the supplements on the market. The prevalence of some hormonal drugs among athletes is due to the tendency to have a different body. The present article seeks to be able to identify and analyze the mechanisms and relationships that expose the body to the market by demonstrating how to reproduce such an issue. To achieve the goal, the concept of biopower in Foucault and postFoucault has been used and a qualitative method has been used to explain the activities of actors. The data from this study are the result of a semistructured interview with 35 people who have taken both hormonal drugs and share in the market for buying and selling them. According to the research findings, the use of hormonal drugs among individuals is the result of contemporary fitness and lifestyle discourses that have produced a kind of knowledge in this field. This knowledge, by being tied to profitbased relationships and the complementary drug market, leads to the formation and production of specific forms of subjects in Has been marketed. In fact, manipulation and control of the body have taken place through the normalization of the use of complementary drugs, and new medical and quasimedical subjects recommending the use of such drugs have led to its reproduction.