عقلانیت و تاکید بر زبان در نظام فلسفی هابرماس و رورتی

جهان امروز سرشار از ایده‌پردازی‌های فراوانی ست که هرکدام در پی حل معضلات جامعه‌ی آرمان‌گرای کنونی است. بشر هماره در پی رسیدن به سعادت و خوشبختی بوده است و در این راه دین‌ها، نحله‌های فلسفی، اجتماعی، ادبی و... گوناگونی سر برآورده‌اند. هدف اصلی این پژوهش بیان دیدگاه ریچارد رورتی و یورگن هابرماس دو فیلسوف جامعه‌شناس برای ترسیم جامعه‌ای است که در آن بشر به رهایی برسد. نگاه هم‌سو رورتی با هابرماس ما را بر این داشت به نگاهی تطبیقی بین این دو متفکر برای رسیدن به نتیجه‌ای مطلوب‌تر بپردازیم. تحقیق پیش‌رو به عقلانیت و زبان از دیدگاه این دو متفکر پرداخته که چگونه در جامعه‌ی مدرن برای رهایی از مشکلات تعریفی جدید از عقلانیت مطرح می‌کنند و نیل به مقصود را به کاربرد زبان گره می‌زنند. نظریات این دو فیلسوف در رابطه با عقلانیت و زبان با اندکی اختلاف هدف مشترکی را در برمی‌گیرد؛ و آن هم تفاهم و توافق و آزادی فردی در جوامع است. رورتی فیلسوف پست‌مدرن و هابرماس مدافع پروژه ناتمام مدرنیته راه‌کارهای مشابه و بعضاً متفاوتی در عقلانیت و زبان دارند؛ اما هر دو رویای رهایی از عقل ابزاری نیز دست‌یابی به یک جامعه‌ی آرمانی را در سر می‌پرورانند که این رویا را به عرصه‌ی عمل می‌کشانند. نتایج تحقیق نشان داد آن‌ها مولفه‌های عقلانیت و زبان را ابزارهایی برای حل مسائل و مشکلات بشر در جامعه مدرنیته به کار می‌برند و نیز با نفی معنای خاصی از عقلانیت به دنبال جایگزین کردن معنای دیگر عقلانیت به‌عنوان واسطه‌ی امکان ایجاد یک ارتباط و گفتمان فارغ از فشار بیرونی و ترس و تهدید برای رسیدن به هم‌فهمی هستند.